Een Weense trip die gedachten losweekt
woensdag 19 juni 2019
CSI Flanders wil de uitdagingen voor het Vlaamse middenveld in kaart brengen en op zoek gaan naar vernieuwende praktijken die hier een antwoord op bieden. Na grootschalige bevragingen en diepgaande analyses, kijkt het onderzoeksconsortium ook over de landsgrens heen. Van 5 tot 7 juni 2019 trok een exclusief gezelschap van academici en middenveldspelers richting Wenen, Oostenrijk. De Federatie was erbij.
Even situeren
UAntwerpen, UGent en KULeuven voeren onderzoek. Al 4 jaar lang. Hoe ervaren Vlaamse middenveldorganisaties maatschappelijke uitdagingen? In hoeverre nemen ze nog hun historische gemeenschapsvormende, dienstverlenende en politieke rollen op? Worden ze met zijn allen ‘sociaal ondernemer’? Wat doen ze met de groeiende etnisch-culturele diversiteit in de maatschappij? Hoe vertalen verschillende uitdagingen zich in het profiel van hun personeel en vrijwilligers? Hoe kijkt de Vlaamse overheid ernaar en zijn er verschuivingen in de verhouding tussen middenveld en overheid? Dat zijn vragen waar ze samen een antwoord op zoeken.
In hun werkzaamheden wordt CSI Flanders op de voet gevolgd door een Begeleidingscommissie van middenveldorganisaties, lokale besturen en intermediaire organisaties. Naast stevige lidorganisaties zoals de Gezinsbond, KifKif en Netwerk Bewust Verbruiken, maken ook De Federatie, De Ambrassade en VVSG hier bijvoorbeeld deel van uit. Onze rol? De vertaalslag maken met de praktijk, kritische kanttekeningen plaatsen of theoretische inzichten verrijken vanuit de eigen expertise.
Bezoek aan de Brotfabrik met rondleiding door Caritas.
Door een Oostenrijkse bril
Omdat de blik breder opentrekken vaak bijkomende inzichten biedt, trok een selecte club van 25 sleutelfiguren begin juni richting Oostenrijk. Een land dat er stevige relaties op na houdt met haar middenveld, een welvaartsstaat waar de jongste jaren (onder een rechtse regering) stevig bespaard werd op welzijn en cultuur, een regio waar de vluchtelingencrisis heel wat traditionele en nieuwe mechanismen op gang zetten om de noden te lenigen. Een ideale plek dus om ons licht op te steken.
Gerenommeerde professoren en bevlogen middenveldorganisaties stonden ons te woord en gaven ons een inkijk in de (politieke) context waarin het Weense middenveld opereert. Zo leerden we over de diep gewortelde Caritasbeweging die door de crisis haar eigen organisatie weer op scherp probeert te krijgen, merkten we dat stadsvernieuwingsprojecten (Maria Hilfe) in een dubbelzinnige verhouding leven met hun lokale overheid of dat sociale innovatie van Social City Vienna een heel andere invulling krijgt (zeer economisch gedreven) dan in Vlaanderen het geval is. De brede waaier aan bezoeken en toelichting bij concrete praktijken (Core project voor vluchtelingen, zoeken naar hybridisering via social impact bonds, de rol van Educult inzake beleid/onderwijs/cultuur, de buurtwerking van de Brotfabrik, …) brachten nog maar eens het inzicht dat we hier in Vlaanderen van een uniek, divers en sterk middenveld mogen spreken, met een bijzondere plaats voor sociaal-cultureel werk. Verder blijft de evenwichtsoefening tussen top down versus bottum up werken bij, net als het belang om krachten te bundelen wanneer we alternatieven zoeken of weerstand willen bieden waar nodig.
The Core project heeft uitlopers tot in Antwerpen.
Duik zelf in de onderzoeksresultaten
Op 6 mei 2019 werden de resultaten van de grootscheepse bevraging bij Vlaamse middenveldorganisaties trouwens gepresenteerd op een conferentie in het Vlaams Parlement. Lees hier de belangrijkste bevindingen en trends.
Universiteit Wenen. Een 'humus'rijke bodem om iets bij te leren.
Een straffe delegatie op boeiende doortocht.
