header handjes

Bart Caron legt Vlaamse cultuurbudget op de weegschaal

1,18 %. Dat is het aandeel van Cultuur in de Vlaamse begroting. "Een piepklein onderdeel", waar een inhaaloperatie voor nodig blijft, zo concludeert Vlaams parlementslid Bart Caron (Groen) na heel wat rekenwerk over de evolutie van het budget sinds 1999. "Kunsten winnen, sociaal-cultureel werk verliest", kopt hij in zijn analyse. "Niet dat deze sector alleen uit de hand van de overheid eet. De subsidies zorgen slechts voor 40% van de inkomsten. Geen andere culturele sector doet beter". 

Evolutie Cultuurbudget

De grafiek toont de evolutie van het cultuurbudget (in miljoen euro): in absolute cijfers (blauwe lijn) een stijging van 1999 tot 2014. . Als de gezondheidsindex meegerekend wordt (rode lijn), dan is er al een daling van het budget te merken vanaf 2009. Pas vanaf het begrotingsjaar 2017 komt er een kentering. 

Heikele oefening

"Cultuur subsidiëren, het blijft een voortdurende (reken)oefening. Feit is dat Cultuur de dwerg is van het Vlaamse beleid. Een sympathieke kabouter, maar zo klein dat vele mensen hem niet eens opmerken. Gelukkig is waarde onberekenbaar". Het is de laatste alinea van zijn rapport, dat in rekto:verso (klik hier) is opgenomen. Het blijft een heikele oefening om de evolutie van de budgetten binnen cultuur in kaart te brengen. Gedurende de afgelopen twintig jaar schoven begrotingsposten van her naar der. Toch waagde Bart Caron zich eraan. Hij kwam tot een aantal belangwekkende vaststellingen.
Bart Caron

Bart Caron (Groen)

20 jaar surfen op de conjunctuur

De totale Vlaamse begroting staat in 2018 voor 44,5 miljard euro. Het beleidsdomein Cultuur, Jeugd, Sport en Media krijgt hiervan 1,3 miljard. Het onderdeel Cultuur rekent met 524 miljoen euro, of 1,18 procent. In 2016 is het dieptepunt bereikt, vanaf 2017 tekent zich een voorzichtige kentering af. 
In die twintig jaar, zo becijfert Caron, deed het ministersduo Anciaux/Van Grembergen het cultuurbudget verdubbelen. Voormalig Cultuurminister Schauvliege consolideerde (met een lichte stijging van 8%). Huidig minister Gatz startte deze legislatuur onder een slecht financieel gesternte en moest eerst "snoeien om te bloeien". De kentering in 2017 betekent een stijging met zo'n 21 miljoen, waarvan een groot deel naar de grote kunstinstellingen ging en de andere helft naar culturele infrastructuur. 

Sociaal-cultureel werk levert in

Het brede sociaal-cultureel werk kende in 2016 een serieuze neerwaartse knik. Dat heeft natuurlijk in belangrijke mate te maken met de overheveling van de middelen voor het lokaal cultuurbeleid naar het Gemeentefonds (84,5 miljoen), maar Bart Caron telde ook voor 11,5 miljoen aan besparingen.  
Bugdet Cultuur Evolutie Sectoren
Je kan er niet naast kijken dat ook het sociaal-cultureel volwassenenwerk stevige besparingen kende. Caron verwijst vooral naar de 'periode Schauvliege'. Rekening houdende met de gezondheidsindex, zo berekende hij, verloor onze sector op amper 10 jaar tijd 20% aan waarde.
Niet dat deze sector alleen uit de hand van de overheid eet. De subsidies zorgen slechts voor 40% van de inkomsten, wat betekent dat de betrokken organisaties zelf 60% andere inkomsten hebben, uit activiteiten, lidgelden enz. Geen andere culturele sector doet beter.
Bart Caron (Groen)

Inhaaloperatie blijft nodig

Na 2016 kwam stilaan het herstel. Maar Caron nuanceert: "als op deze absolute cijfers de gezondheidsindex wordt toegepast, die de actuele waarde van het budget bepaalt, is er vanaf 2009 wel een ernstige daling van het cultuurbudget zichtbaar. Zelfs na het huidige herstel in 2018, komt het totale cultuurbudget nog niet op niveau van 2009. Er is nog een inhaalbeweging te maken". Hier kan je het rapport "20 jaar Vlaams cultuurbudget: hoger of lager?" downloaden.