header handjes

Torenhoge energiekosten? Wat je zelf kan doen

De hoge energieprijzen spelen tal van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties serieuze parten. Overheden talmen met gerichte maatregelen of leggen de drempel te hoog voor onze organisaties die over het algemeen niet groot en kapitaalkrachtig zijn. Organisaties bezinnen zich dus over wat ze zelf op korte termijn kunnen doen. We bieden graag wat inspiratie.

Gevraagd naar welke besparingsopties ze overwegen, geven onze organisaties aan dat ze (met lood in de schoenen!) vooral denken aan besparen op personeelskosten, het delen van kantoren en vergaderruimtes en investeren in energiezuinige ingrepen. Velen weten ook niet goed waar te beginnen. We doken in sites en artikels van onder meer de Ambrassade, de Vlaamse Jeugdraad, Bataljong, Pulse en OP/TIL (waarvoor dank!). We pikken er hier graag wat tips en inspiratie uit die ook bruikbaar lijken voor onze sectoren.

Wat je niet verbruikt, moet je niet betalen

Ons leven staat bol van de routines. En soms kosten die routines ook letterlijk geld. Daarvan bewust raken is een eerste stap om er iets aan te veranderen. Dat geldt ook voor je organisatie. Sta stil bij dagdagelijkse dingen, bespreek ze met je collega's en maak er samen werk van.
  • Als je je kantoor of lokaal verlaat, trek dan alle apparaten uit de stopcontacten. Veel apparaten samen in een stand-bymodus slurpen toch nog energie. Het werken met verdeelstekkers die je bij vertrek en aankomst in- en uitschakelt, bespaart je elke keer al 1% energie.
  • Kies deze winter voor een standaard temperatuur van 18 of 19°C en trek een extra trui aan. Een thermostaat die één graad lager staat, verbruikt ongeveer 7% minder energie.
  • Slimme thermostaten, vanop afstand via een app regelbaar, leveren een extra besparing op. Of als je op vaste tijdstippen een gebouw gebruikt, kan je de thermostaat op een vast ritme instellen.
  • Een groot gebouw? Poog minder ruimtes te verwarmen. Bekijk welke ruimtes meest gebruikt worden en je kan delen met anderen.
  • Zorg dat een verwarmingstoestel maximaal de ruimte kan verwarmen. Zet er dus niks voor en dek ze niet af. Ontlucht ook regelmatig de radiatoren.
  • Of het nu moet volgens je (huur)contract of niet: plan een jaarlijks onderhoud in van je gasketel. Dit gaat de werking en het verbruik van je gasketel na en kan een besparing opleveren.
  • Vraag aan de onderhoudstechnieker welke temperatuur je best instelt als ideale toevoertemperatuur. Die staat normaliter op 60°, maar als je gebouw goed geïsoleerd is, kan het mogelijks enkele graden lager.
  • Zorgt je gasketel ook voor warm water in keuken en badkamer? Schakel dan de eco-stand in voor het water. Het duurt iets langer voor het water warm wordt, maar je bespaart verwarmingskosten.
Frigo


Koelen en vriezen

  • Over het algemeen is een koel-vriescombinatie 20 tot 40% zuiniger dan een afzonderlijke koelkast en diepvriezer.
  • De meest efficiënte koel-vriescombinaties met een A label (het nieuwe energielabel is herkenbaar aan de QR-code die op je toestel staat) gebruikt ongeveer 110 kWh per jaar. Een toestel van 10 jaar oud heeft 3 keer zoveel energie nodig en nog oudere nog meer. Neem dus niet zo snel een oude koelkast, diepvriezer of combitoestel aan van iemand anders en ga liever voor een efficiënt exemplaar. Wacht niet tot een koelkast of diepvries defect is om deze te vervangen.
  • Ga de grootte van je koelkast eens na, want hoe groter, hoe meer ze verbruikt.
  • Vermijd een warme plaats voor de koelkast/diepvriezer en hou deze 10 cm weg van de muur.
  • De ideale temperatuur voor de koelkast is 4 tot 5 °C, de diepvriezer - 18°C.
  • Hou een koelkast en diepvriezer steeds goed gevuld, vul die desnoods aan met PET-flessen of piepschuim als die halfleeg is.
  • Zet er geen warm voedsel in. Eten ontdooien in de koelkast is wel een aanrader.
  • Ontdooi de diepvriezer regelmatig. Een ijslaag van 2 mm geeft een meerverbruik van 10%.

Verlichting

LED-lampen, spaarlampen en TL-lampen zijn het energiezuinigst. Oude gloeilampen en halogeenlampen verspillen heel wat energie: ze werken nog met een gloeidraad, waardoor ze niet alleen licht maar ook warmte produceren. Gemiddeld brandt een lamp 1000 uur per jaar. Een oude lamp van 40 Watt verbruikt 7 keer meer energie dan een LED-lamp van 5 Watt. Per lamp is een besparing van 35 kWh per jaar of bijna 1% op de elektriciteitsfactuur mogelijk. Denk dus goed na welke lampen je best vervangt of niet/minder gebruikt.

Lees de kleine lettertjes

Weinig mensen maken er een hobby van, maar in deze tijden loont het de moeite om je energiefacturen en -contract in de gaten te houden. Heb je een variabel of een vast contract? Geldt het voor zowel gas als elektriciteit en tot wanneer is het geldig? Heb je een variabele energieprijs, hou dan zeker je facturen in de gaten want het bedrag dat je betaalt kan plots veel hoger zijn dan je denkt.
Sommige organisaties beschikken over een aangepaste elektriciteitsmeter en krijgen elektriciteit aangerekend via een dag- en nachttarief. Het nachttarief is een verminderde elektriciteitsprijs die geldt tijdens de ‘stille uren’. Meestal valt een dagtarief van 7u tot 22u en het nachttarief van 22u tot 7u. Maar in sommige gemeenten kan dit met een uur verschillen bijvoorbeeld een dagtarief van 6u tot 21u en het nachttarief van 21u tot 6u. Tijdens deze stille uren kan je beter je wasmachine/vaatwasser aanzetten om ook zo te besparen op je rekening. Loopt de kostprijs te hard op? Contacteer dan je energieleverancier en vraag een afbetalingsplan. Lukt dat niet, zoek dan een andere leverancier. Daartoe kan je best de V-test van de Vreg gebruiken.
Lampjes 2

Laat je bijstaan

Het is de moeite waard om het verbruik in je gebouw of lokalen eens door te lichten. Anders dan jeugdwerkorganisaties kunnen sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties helaas geen beroep doen op gratis energiecoaching en energiescans. Maar het Pulse Transitienetwerk heeft een heuse checklist waarmee je zelf je gebouw een grondige doorlichting kan geven.
Kom je echt in financiële moeilijkheden, betaal dan beter telkens een klein deel van de factuur, bijvoorbeeld 10%, dan enkele facturen volledig en andere niet. Zo toon je aan je energieleverancier dat je je best doet om als vereniging je verbruikskosten te betalen. Daarnaast zijn er misschien organisaties in je buurt die ruimer bij kas zitten? Met hen kan je mogelijks een contract van renteloze lening bespreken. Zorg voor een duidelijk en eerlijk contract. Vraag advies aan je koepelorganisatie of aan organisaties die hiermee ervaring hebben. Je kan ook een blik werpen op de maatregelen die overheden nemen om de energiecrisis te bedwingen.

Wat doet jouw organisatie om de energiekosten te temmen? Ken je nog andere tips? Signaleer het ons en we nemen het hier op.

Bart Verhaeghe Neem contact op met Bart