Maak van de Vlaamse overheid een bondgenoot van lokale sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties
vrijdag 13 oktober 2023
“De dorpsstraat, de Wetstraat en het Martelarenplein. Willen of niet, ze zijn onlosmakelijk verbonden.”
Het gros van de sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties zijn bij uitstek lokaal actief. Ook voor hun vrijwilligers en deelnemers is dit de meest herkenbare schaal. Groeiende lokale autonomie biedt kansen en risico’s voor het cultuurbeleid. De Vlaamse overheid kan die risico’s beperken door zich explicieter op te stellen als bondgenoot van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties.
Stefan Nieuwinckel (directeur Pax Christi Vlaanderen) vat het hier kort voor u samen.
Daaronder leest u de concrete aanbevelingen.
Ondersteun meer lerende netwerken waar lokale overheden, sociaal-culturele actoren en anderen samen vooruitgang maken
Het Fietsberaad en Klimaatnetwerk, lerende netwerken en overlegplatforms met relevante actoren uit bestuur en middenveld, werpen vruchten af. Begrip, kennisdeling, concrete actie. Dit verdient navolging over andere thema’s. Stel telkens trekkers met middelen aan die doelgericht progressie maken.
Installeer een denk- en doetank rond (boven)lokale infrastructuur waar ook sociaal-culturele en amateurkunstengroepen voordeel bij hebben. Stimuleer er kennisdeling. Installeer een lerend netwerk over vernieuwing en dynamiseren van lokale participatie(structuren). De nood aan dynamisering van de lokale democratie met meer betrokkenheid van organisaties en burgers is alombekend. Pik als Vlaamse overheid de signalen of aanbevelingen uit deze lerende netwerken op.
Installeer een denk- en doetank rond (boven)lokale infrastructuur waar ook sociaal-culturele en amateurkunstengroepen voordeel bij hebben. Stimuleer er kennisdeling. Installeer een lerend netwerk over vernieuwing en dynamiseren van lokale participatie(structuren). De nood aan dynamisering van de lokale democratie met meer betrokkenheid van organisaties en burgers is alombekend. Pik als Vlaamse overheid de signalen of aanbevelingen uit deze lerende netwerken op.
Neem de betrokkenheid van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties expliciet op in Vlaamse plannen die lokaal uitgerold worden
De Vlaamse overheid lanceert regelmatig m.b.t. verschillende thema’s plannen die fungeren als hefboom voor lokale besturen om werk te maken van een bepaalde problematiek. We denken bijvoorbeeld aan ‘plan Samenleven’ of het plan rond ‘zorgzame buurten’. Die zetten wat in beweging. Bouw garanties in zodat een brede invulling van zo’n plan in élke gemeente overeind blijft.
Neem de expertise van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties mee door aanbevelingen rond hun rol in dergelijke plannen op te nemen. Zij kennen namelijk de lokale realiteit door en door.
Neem de expertise van sociaal-culturele en amateurkunstenorganisaties mee door aanbevelingen rond hun rol in dergelijke plannen op te nemen. Zij kennen namelijk de lokale realiteit door en door.
Optimaliseer de samenwerking tussen bovenlokale structuren en het (sociaal-)cultureel verenigingsleven in diezelfde regio
Het vele geld voor nieuwe structuren (fusies en regiovorming) mag de inhoudelijke werking en dienstverlening tegenover de bevolking niet in de weg staan. Bovendien blijft het buurtniveau en nabijheid van cruciaal belang om betrokkenheid te creëren.
De Vlaamse overheid stimuleert (via het decreet bovenlokale cultuurwerking) intergemeentelijke samenwerking over Cultuur. Intussen zijn er al 19 zogenaamde ‘IGS’en Cultuurwerking’. De band tussen een IGS bovenlokale cultuurwerking en sociaal-culturele en amateurkunstenspelers varieert van sterk betrokken tot nauwelijks in het vizier. Waak erover dat alle IGS’en, ook de nieuwe, een brede invulling geven aan hun cultuuropdracht en ook onze sectoren steunen en op sleeptouw nemen. Ondersteun het samenspel tussen Avansa’s en IGS’en bovenlokale cultuurwerking. Ze kunnen elkaar versterken vanuit hun complementaire werking. De sterktes van Avansa’s zijn het werken voor en door burgers en hun doorgedreven kennis van de eigenheid van de regio.
Zie hieronder wat Marius Meremans (N-VA) hierover zei op Wascabi (31/8/2023)
De Vlaamse overheid stimuleert (via het decreet bovenlokale cultuurwerking) intergemeentelijke samenwerking over Cultuur. Intussen zijn er al 19 zogenaamde ‘IGS’en Cultuurwerking’. De band tussen een IGS bovenlokale cultuurwerking en sociaal-culturele en amateurkunstenspelers varieert van sterk betrokken tot nauwelijks in het vizier. Waak erover dat alle IGS’en, ook de nieuwe, een brede invulling geven aan hun cultuuropdracht en ook onze sectoren steunen en op sleeptouw nemen. Ondersteun het samenspel tussen Avansa’s en IGS’en bovenlokale cultuurwerking. Ze kunnen elkaar versterken vanuit hun complementaire werking. De sterktes van Avansa’s zijn het werken voor en door burgers en hun doorgedreven kennis van de eigenheid van de regio.
Zie hieronder wat Marius Meremans (N-VA) hierover zei op Wascabi (31/8/2023)
Kijk strikter toe op een coherente vertaling van wet- en regelgeving in lokale reglementen
Lokale besturen zetten verplicht allerlei wet- en regelgeving om in lokale reglementen. Dat gebeurt niet overal op dezelfde manier of met vertraging. Voor landelijke organisaties is dat een kluwen. Screen regelmatig lokale reglementeringen die voortvloeien uit regelgeving van andere beleidsniveaus. Check ze op nodige updates en correcte interpretatie.
Screen nieuwe wetgeving op de lokaal uitvoerbare toepassing ervan zodat die niet hinderlijk of contraproductief werkt (denk bv. aan luchtkwaliteit, infrastructuur, …). Zorg voor een centraal aanspreekpunt voor vragen over lokale reglementen.
Screen nieuwe wetgeving op de lokaal uitvoerbare toepassing ervan zodat die niet hinderlijk of contraproductief werkt (denk bv. aan luchtkwaliteit, infrastructuur, …). Zorg voor een centraal aanspreekpunt voor vragen over lokale reglementen.
Stimuleer en ondersteun lokale besturen maximaal bij het connecteren met het Digitaal Verenigingsloket
De Vlaamse overheid investeert veel middelen in het Digitaal Verenigingsloket. Een tool die processen en procedures voor verenigingen een pak makkelijker en toegankelijker moet maken. Bedenk manieren om ook het federale niveau mee te krijgen. Stimuleer àlle lokale besturen om gebruik te maken van het Digitaal Verenigingsloket. Alleen zo kan dit platform maximaal renderen voor zowel overheden, verenigingen en hun vrijwilligers.
Organiseer de uitbouw, onderhoud en ondersteuning van dit loket ook op lange termijn om een duurzaam effect te hebben. Zorg ervoor dat burgers die niet digitaal onderlegd zijn of geen digitale toegang hebben, ook meegenomen worden in deze ommezwaai. Er blijft nood aan fysieke contactpersonen, een helpdesk voor (persoonlijk) advies of technische hulp.
Organiseer de uitbouw, onderhoud en ondersteuning van dit loket ook op lange termijn om een duurzaam effect te hebben. Zorg ervoor dat burgers die niet digitaal onderlegd zijn of geen digitale toegang hebben, ook meegenomen worden in deze ommezwaai. Er blijft nood aan fysieke contactpersonen, een helpdesk voor (persoonlijk) advies of technische hulp.
