header handjes

Burgerparticipatie leeft meer dan ooit

Dossier: Lokaal beleid

Na de adviesraad zijn burgerbevragingen de meest courante manier om beleidsparticipatie te organiseren. Dat blijkt uit een bevraging van 115 lokale besturen, in opdracht van De Wakkere Burger. Het rapport schetst een accuraat beeld van het huidige participatielandschap in Vlaanderen. Positioneer je eigen gemeente. En ga na wat ‘Insamenspraak’ in dit kader voor jou kan betekenen. 

Het rapport

In welke mate werken lokale besturen actief aan burgerparticipatie? Welke onbekende, innovatieve praktijken van participatie komen op? Deze vragen onderzocht Mirthe Schildermans de voorbije maanden voor De Wakkere Burger. Via een online bevraging van liefst 115 lokale besturen, aangevuld met diepte-interviews, schetste ze een beeld van het huidige participatielandschap in Vlaanderen. Een pak interessante vragen en verhelderende grafieken later, stelt zich de vraag ‘Wat zijn drempels voor participatie?’ Tijd en geld, maar ook vaak "onvoldoende interne ervaring en knowhow binnen de lokale overheid rond het thema participatie”. 43% van de lokale overheden geven aan hiermee te kampen. Daarom is de verankering van participatie binnen lokale structuren zo belangrijk, besluit De Wakkere Burger.Haar bevindingen in een notendop.
Het volledige rapport lees je hier.

Kompas voor gedragen besluitvorming

Uit bovenstaande bevraging blijkt dat maar liefst 56% van de lokale overheden burgerparticipatie (heel) belangrijk vindt. Tegelijk is het niet evident hier standvastig op in te zetten. Insamenspraak, resultaat van samenwerking tussen een brede groep middenveldorganisaties, biedt aanknopingspunten. Op het platform staan - naast bakken inspiratie - 8 waarden centraal. Toetsstenen die je kan gebruiken om samen te beslissen waar je gemeente meer op wil inzetten. Als blijk van die uitgesproken ambitie kan je de waarden ondertekenen op insamenspraak.be
Dream unsplash

Insamenspraak. Stappenplan naar beleidsparticipatie. 

Zo geef je een duidelijk signaal aan je burger dat je beleidsparticipatie ernstig neemt. Ga dus niet enkel intern het gesprek aan, maar laat je inspanningen ook aan de buitenwereld zien.Dat is wat Oostende als eerste deed. Intussen overwegen heel wat grotere steden en kleine gemeenten hetzelfde te doen. Insamenspraak biedt kansen om beleidsparticipatie structureel te verankeren. “Je kan veel doen met weinig middelen. Begin er gewoon aan.” In september verschijnt in het VVSG-tijdschrift Lokaal, een interview met Lora Patteeuw, participatieambtenaar van de Stad Oostende. Volgens haar is Insamenspraak is een prima startpunt voor gesprek. “Bovendien is het een handige tool om geleidelijk te evolueren van goede voornemens naar een concrete werkwijze voor het lokaal beleid.” Een goed samenspel zorgt namelijk voor beleid dat de noden en wensen van álle inwoners meeneemt. 

Meer weten over Insamenspraak? Surf hierheen en overweeg een shout out naar de democratie. Ondertekening op de Dag van de Democratie (dat is op 15 september) kan bv. een statement zijn. 
Nood aan begeleiding om mensen in armoede te betrekken? Stip 23 oktober 2025 aan voor een vorming van het Netwerk tegen Armoede

Elke Verhaeghe Neem contact op met Elke