Kroniek van een aangekondigde heropstart (juni 2020)
woensdag 17 juni 2020
Woensdagnamiddag 3 juni klonk er in menige huiskamer collectief gejuich. Ein-de-lijk gaf de Nationale Veiligheidsraad groen licht voor de heropstart van de cultuursector. Sinds 8 juni zijn er opnieuw culturele activiteiten mogelijk met maximaal 20 personen, weliswaar zonder publiek. Voor de amateurkunsten zou dit betekenen dat o.m. theatergezelschappen, orkesten, dansgroepen en koren vanaf 8 juni opnieuw konden repeteren. Enkele dagen later verstomde het gejuich: de heropstart van de amateurkunsten werd uitgesteld. Vandaag, twee weken na de eerste aankondigingen, kunnen we eindelijk bevestigen dat alle disciplines binnen de amateurkunsten vanaf 1 juli opnieuw van start kunnen gaan. We blikken terug op een verwarrende veertiendaagse.
Zwaard van Damocles
De Nationale Veiligheidsraad besliste op 3 juni dat culturele activiteiten enkel konden heropstarten na validatie van een sectoraal veiligheidsprotocol door de vakminister. Wat daags na 3 juni nog een formaliteit leek, bleek al snel een zwaard van Damocles boven de amateurkunstensector. De sectorgids voor sociaal-cultureel werk en amateurkunsten lag nochtans al enkele weken klaar voor bespreking met de GEES en het kabinet Cultuur, net zoals de disciplinespecifieke leidraden van o.a. Koor&Stem, Danspunt, Vlamo en OPENDOEK. Wij gingen samen met de sector dus uit van een snelle validatie.
Op vrijdagnamiddag 5 juni eindigde het overleg over de validatie van de sectorgids echter met een koude douche. In tegenstelling tot wat eerder aangekondigd werd, zou het departement Cultuur dan toch één basisprotocol voor de gehele cultuursector opstellen. En het is dát protocol dat minister Jambon zou ondertekenen. De sectorgids sociaal-cultureel werk en amateurkunsten, en de disciplinespecifieke leidraden, konden daarna aangepast worden aan dit basisprotocol. Kortom: op vrijdagavond 5 juni moesten de amateurkunstenkoepels aan hun duizenden lokale groepen de boodschap brengen dat de aangekondigde heropstart op 8 juni uitgesteld werd, aangezien het sectorale veiligheidsprotocol nog niet ondertekend was.
Photo by Rojan Maharjan on Unsplash
Gordiaanse knoop
Op dinsdag 9 juni – toegegeven: sneller dan verwacht – kregen we dat Basisprotocol cultuur, ondertekend door de minister, in onze mailbox. Maar helaas bleef de euforie uit. In het basisprotocol werden blaasinstrumenten, koorzang en activiteiten met fysiek contact (zoals bij bepaalde vormen van theater en dans) expliciet verboden, zonder enig perspectief op heropstart:
“Een aantal specifieke activiteiten in de cultuursector houden een verhoogd risico op overdracht van druppels en infectie in, en worden voorlopig nog verboden:
- (koor)zang en alles wat aanleiding geeft tot luid spreken of roepen
- alle activiteiten waar blaasinstrumenten bij betrokken zijn
- alle activiteiten waar nauw ‘fysiek contact’ bij nodig is (bepaalde vormen van dans, toneel, …).”
Voor de betrokken amateurkunstenkoepels was dit opnieuw een slag in het gezicht. Al weken waren zij vragende partij om in overleg te gaan over deze risico’s en mogelijke veiligheidsmaatregelen. Na de goednieuwsshow van de Nationale Veiligheidsraad was dit opnieuw een zeer moeilijke boodschap om te verkopen aan de lokale groepen die stonden te popelen om terug op te starten. De knoop werd steeds moeilijker te ontwarren.
Photo by Vince Veras on Unsplash
Heropstart voor alle disciplines vanaf 1 juli
De telefoon van de landelijke amateurkunstenkoepels stond de voorbije weken roodgloeiend. Eén derde van de Vlamingen beoefent een artistieke hobby. Velen van hen zijn aangesloten bij een koor, orkest, harmonie, fanfare, dansgroep of theatergezelschap. Zij snakten naar (perspectief op) een heropstart. De koepelorganisaties uitten hun ongenoegen: OPENDOEK gaf tekst en uitleg in De Ochtend op Radio 1, Koor & Stem gaf duiding in Het journaal en Vlamo kwam op de koffie bij Espresso op Klara.
Op 16 juni werden de amateurkunstenkoepels eindelijk uitgenodigd voor het langverwachte overleg met de GEES en het kabinet Cultuur. Dit gesprek bracht gelukkig wél soelaas: vanaf 1 juli kunnen ook de "risicoactiviteiten" opnieuw opstarten. In het overleg werd besproken met welke veiligheidsmaatregelen er terug gezongen, geblazen en gedanst kan worden. Deze maatregelen worden opgenomen in een nieuwe versie van het Basisprotocol cultuur dat het departement Cultuur in aanloop naar 1 juli zal verspreiden. Ook de koepelorganisaties zullen de leidraden op maat van hun discipline -waar nodig- daaraan aanpassen. Intussen kan je al deze leidraden al terugvinden op coronagids.be.
De aankondiging van de nieuwe versie van het Basisprotocol cultuur vind je terug op vlaanderen.be/cjm.
