7 keer State of the Region. Nagenieten
maandag 29 augustus 2022
Dossier: State of the Region
Informatie, feedback, inspiratie en ontmoeting. Dat beloofde State of the Region. Een netwerkmoment voor cultuurprofessionals én vrijwilligers met ambitieuze projecten. En, een ideale biotoop ook om te polsen naar het begrip ‘bovenlokale cultuurwerking’. Nu de event-reeks is afgelopen, blikken we terug met de organisatoren uit Aarschot, Deerlijk, Torhout, Melle/Wetteren, Genk, Opwijk en Aalst. Wat hebben we geleerd? Wat blijft hangen?
Eind 2019 zag State of the Region het levenslicht in de regio Oost-Brabant. Meteen goed voor een opkomst van zo’n 45 aanwezigen. Dit cijfer ging bijna x3 in Zuidwest-Vlaanderen (maart 2020) en ondanks covid lag de gemiddelde opkomst telkens tussen de 60 à 80 deelnemers. De samenwerking met de plaatselijke Avansa’s kan zeker als succesfactor worden beschouwd. Zo leverde hun zoektocht naar good practices 14 accurate verhalen op: straffe initiatieven in de groei dankzij de inzet van gepassioneerde vrijwilliger. Want daarnaar waren we op zoek. Projecten van betekenis op het ‘bovenlokale niveau’: voorbij de gemeentegrens en (net) niet Vlaams. We zochten en vonden. Al was het niet overal even evident.
Avansa's op eigen houtje verder?!
Een ‘regio-schaal’ biedt nochtans ook voordelen. De roep om herhaling klonk meermaals. In West-Vlaanderen, waar het sociaal-cultureel werk behoorlijk fragmentair aanwezig is, continueren Avansa en de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden cultuur jaarlijks op eigen kracht de State of the Region. “Zo’n State brengt versterking teweeg,” klinkt het daar. Zeker als je kennis kan delen rond 1 thema.
De State leeft niet overal onder dezelfde noemer of met dezelfde opzet voort. Dat was ook nooit het uitgangspunt. Maar het concept bracht zeker iets in beweging… Vanuit een samen-sterk gedachte bouwt een denk- en doetank in de Vlaamse Ardennen rond intercultureel samenleven voort op de energie van toen. En het panelgesprek over Klimaattransitie legde er de urgentie om gericht aan de slag te gaan duidelijk bloot.
Avansa Limburg en Oost-Brabant kozen nadien eerder voor vernieuwde aandacht voor de lokale besturen. “Het is nodig onszelf en onze nieuwe manier van werken opnieuw op de kaart te zetten. We kiezen daarbij bewust voor tweerichtingsverkeer. We willen veel kansen creëren voor ontmoeting en uitwisseling.”
Eenzelfde geluid in Oost-Vlaanderen, waar het inspiratie-en netwerkmoment noodgedwongen werd geannuleerd. “Het is misschien geen rechtstreekse uitloper van de (voorbereiding) van de State, maar onze contacten met de stad Deinze en omgeving zijn geïntensifieerd. De verbinding creëren tussen verschillende dorpen -i.h.k.v. een toeristisch project in de Kanaalzone- brengt sociaal-cultureel werk een stap dichter bij de lokale besturen en het beleid. Ook het lerend netwerk rond de herbestemming van kerken brengt stakeholders uit diverse hoeken bijeen.
Idem in de regio rond Brussel. Daar klopte een bovenlokale energie-coöperatieve in de Druivenstreek aan bij Avansa om samen een thematisch netwerkmoment te organiseren. En in het Waasland vond intussen een Inspiratiedag voor vrijwilligers plaats. Met een andere insteek, niet perse bovenlokaal. Maar wel gericht op noden van belangrijke sterkhouders in onze maatschappij die zich telkens weer belangeloos inzetten.
Wat leverde de State mede-organisatoren nog op?
“Een boeiend proces waarbij we toch lichtjes anders keken naar onze regio en het potentieel van de vele partners.” De focus ‘bovenlokaal cultuurwerk’ en ‘aandacht voor burgerinitiatieven’ weekte ook bij mede-organisatoren gedachten los… Gelegde contacten werden verder onderhouden! Potentieel benut. “Sinds de State weten lokale spelers elkaar makkelijker te vinden om samen iets te doen, rond duurzaamheid bijvoorbeeld.” “We hebben elkaar nodig om relevant te zijn en dingen in beweging te zetten,” horen we bij de Avansa’s.
Ook de verrassende locaties (De Serre in Melle, UZien in Deerlijk, Netwerk Aalst,…) blijven bij. Net als de ‘papieren kaart’ waarop sommige teams lustig post-its plakken tijdens hun brainstorms.
Er is veel dankbaarheid naar De Federatie toe. “Omdat we onszelf hebben kunnen tonen als partner voor vele -kleine- verenigingen en initiatieven.” Of “door aanwezigheid van onze belangenverdediger, werden we meer au-sérieux genomen.” “De State was teamversterkend, maar bovenal eens startshot om ons beleidsplan te operationaliseren.”
Er is veel dankbaarheid naar De Federatie toe. “Omdat we onszelf hebben kunnen tonen als partner voor vele -kleine- verenigingen en initiatieven.” Of “door aanwezigheid van onze belangenverdediger, werden we meer au-sérieux genomen.” “De State was teamversterkend, maar bovenal eens startshot om ons beleidsplan te operationaliseren.”
Wat moeten we onthouden over het 'bovenlokale'?
“Veel mensen hadden nog nooit van bovenlokale projecten gehoord. Zo'n State maakt dan wel het verschil,” horen we in Oost-Brabant waar de State in 2019 van start ging. “Informeren over die subsidielijn is een behoefte
die toen is ingevuld.” Anderzijds blijven bij Avansa Limburg vragen komen over structurele ondersteuning voor de reguliere werking. Veel minder vaak kwamen nadien nog vragen aanwaaien specifiek rond de bovenlokale subsidielijn. Tenzij Avansa echt betrokken partner werd, zoals Limburg in het project Beleving.
Het bovenlokale cultuurdecreet wordt nog steeds gezien als een flou decreet . Leader of Durf 2030 daarentegen zijn veel beter ingeburgerd in hun regio. “Dat is dichterbij en dus herkenbaar. Je doorloopt ook verschillende aanvraagfases met feedback tijdens het proces. Die soepelheid vind je niet in het bovenlokaal decreet.” Bovendien rijzen vragen over het eenzijdig gehalte van de gesubsidieerde projecten. “Vrijwilligersinitiatieven met etnisch-culturele inslag zijn totaal afwezig en er is een missing link met burgerinitiatieven.” De States of the Region gaven menig inzicht. Recht uit de buik van Vlaanderen. Bruikbare materie om komende maanden de gesprekken over de evaluatie van dit decreet aan te vatten.
State of the Region was een initiatief van De Federatie sociaal-cultureel werk en amateurkunsten. Met veel dank aan onze vaste partners Kwadraet, de Wakkere Burger en OP/TIL. Maar ook de betrokken Avansa’s, 17 overige partners waaronder de gastgemeenten en/of IGS’en en alle betrokken sleutelfiguren. Dikke merci.
