header handjes

Dreiging van verscherpt toezicht werpt schaduw over sociaal-cultureel werk

woensdag 17 januari 2024

Opschudding in de Commissie Cultuur op donderdag 11 januari. Commissieleden van verschillende partijen breken een lans voor de kern van het sociaal-cultureel werk. De aanleiding is het voornemen van minister Jambon om de verscherpte controle van de berichtgeving van Vrede vzw en vzw Getbasic aan te houden. Daarnaast zullen ook de andere organisaties binnen het decreet regelmatig gescreend moeten worden door de administratie.

Dit is niet alleen ongezien, maar ook bijzonder opmerkelijk. Want op de vraag van Stephanie D’hose (Open VLD) wat de resultaten zijn van de aangekondigde screening in oktober 2023, is het antwoord van minister Jambon duidelijk: “De door het departement uitgevoerde screening was geruststellend, in de zin dat alle structureel ondersteunde organisaties zich, in strikt juridische zin, aan de voornoemde subsidievoorwaarde hielden.” Daarnaast geeft minister Jambon ook aan dat de inspectieverslagen van Vrede vzw en vzw Getbasic geen ernstige tekortkomingen melden. De minister motiveert zijn voornemen om toch de controles te verscherpen door te wijzen op de communicatie die vaak “op het scherpst van de snee” gevoerd wordt en zelfs “fake news” zou zijn. Hij wordt hierin bijgestaan door Marius Meremans (N-VA): “strikt juridisch, ja, maar er is ook de geest van het decreet”.
Vergrootglas dreiging

Verontwaardiging op de politieke banken

Stephanie D’Hose (Open VLD) slaakt een ‘oef’ wanneer ze hoort dat organisaties geen tekortkomingen hebben in de strikt juridische zin maar stelt zich fundamentele vragen bij een verscherpte controle: “De vrije meningsuiting vind ik, in het kader van het civiele perspectief in het decreet sociaal-cultureel werk, zeker iets waar we als politici heel, heel voorzichtig moeten in zijn. We mogen, zoals we in de vorige commissievergadering al hebben gezegd, het maatschappelijk middenveld niet aantasten. Ik vind de dreigementen die er tussen de lijnen door zijn, eerlijk gezegd, onaangenaam.” Ook Orry Van de Wauwer (cd&v) is stellig: “Het is niet de taak van de politiek of van de overheid om proactief organisaties te viseren en te bekijken wat zij zeggen. (…) Maar proactief de communicatie van middenveldorganisaties in de gaten gaan houden, druist volledig in tegen dat civiel perspectief. Dat kunnen wij niet zomaar laten passeren. Ik vind het zelf heel erg dat dit vandaag gebeurt.” Van de Wauwer spreekt dan ook over intimidatie van de sector. Net zoals Meyrem Almaci (Groen), beaamt ook Katia Segers (Vooruit) dit: “als u het hebt over proactief screenen, dan voel ook ik dat aan als intimidatie en bedreiging van een sector die zo vitaal is voor onze samenleving (…) En wees maar gerust: wat u nu vandaag zegt, zal door de hele sector worden aangevoeld als intimidatie.” Meyrem Almaci (Groen) concludeert: “Het is ook duidelijk dat er binnen de meerderheid daarover een duidelijk meningsverschil bestaat. Ik hoop dat dit wordt herbekeken, want u zult zich vastrijden, omdat u nu een maatregel zult opnemen waarvoor u strikt juridisch geen grond hebt en waarop u kunt worden aangesproken en zult worden tegengesproken.” Stephanie D’Hose (Open VLD) treedt Almaci bij: “Er zijn in de meerderheid een aantal leden die daarover een andere mening hebben. We zijn het vaak met elkaar eens, maar deze keer niet. Ik hoop absoluut dat het wordt herbekeken want ik voel mij daar zeer oncomfortabel bij.”

Stop de onnodige dreiging

In 2023 werden commissies van externe deskundigen en de administratie belast met de immense taak van het doorlezen van om en bij de 6500 pagina's aan voortgangsrapporten uit de sector. Elk van de 130 organisaties onderging een grondige evaluatie, waarbij commissies een hele dag de tijd namen om, aan de hand van 12 beoordelingselementen, te bepalen of de organisaties voldoen aan de voorwaarden van het decreet. Op dit moment hebben vrijwel alle organisaties inzicht in hun visitatieverslag en zijn ze bezig met het verwerken van de eventuele aanbevelingen die door de commissies zijn geformuleerd, in aanloop naar nieuwe beleidsplannen. In gevallen waar de commissies tekortkomingen vaststelden, zijn remediëringstrajecten in gang gezet. Wij roepen nogmaals op om te blijven vertrouwen in de effectieve overheidsprocedures die zijn vastgelegd, te alle tijde het civiele perspectief te respecteren en de ongepaste dreiging/onnodige intimidatie ten aanzien van de sector te stoppen.

Intussen reageerde GetBasic vzw op deze aankondiging via een artikel op hun website. Daarin delen ze ook het integrale inspectieverslag van de administratie, zodat iedereen ondubbelzinnig kan lezen welk antwoord minister Jambon kreeg op zijn vragen. Op 30/1 stuurde ook Vrede vzw een persbericht (inclusief integraal inspectieverslag) waarin ze minister Jambon oproepen om het verscherpte toezicht in te trekken en zich te verontschuldigen.

Eind januari schreef Apache een breder artikel over de problematiek van groeiende politieke inmenging in middenveldorganisaties in verschillende sectoren.

Terug naar overzicht
Hanne Geukens Neem contact op met Hanne

Dit is ook interessant

Gift geld

Ingrijpende verandering voor organisaties die giften krijgen met belastingaftrek
Foto elke ramen

2,6 miljoen voor bovenlokale cultuurprojecten en nieuw decreet intussen afgekondigd
Knipsel Helden democratie

Helden van de Democratie? Ze zijn met veel