Plekken voor verenigingen: naar een Vlaamse basisinventarisatie?
vrijdag 21 februari 2025
Dossier: Gemeenschapsinfrastructuur
De actualisatie van de site jeugdmaps.be was voor Katrien Partyka (cd&v) de aanleiding om het debat over ruimte voor vrijwilligers en verenigingen aan te blazen. In de commissie Cultuur van 20 februari vroeg ze minister Gennez (Vooruit) of ze overweegt om lokalenaanbieders voor cultuur in kaart te brengen.
Vrijwilligers moet je koesteren
Katrien Partyka opende de discussie door te wijzen op de groeiende druk op gemeenschapsinfrastructuur. Waar er vroeger voldoende zalen in cafés, parochiezalen of jeugdlokalen beschikbaar waren voor verenigingen, worden deze steeds schaarser door strengere veiligheids- en energie-eisen, juridische complexiteit en commercialisering. Ze benadrukte dat zonder toegankelijke ruimtes sociaal-cultureel werk en vrijwilligerswerk in het gedrang komt. Ze vindt dat de Vlaamse overheid het lokale cultuurbeleid niet zomaar kan loslaten dat er moet bekeken worden hoe het lokale aanbod aan infrastructuur beter in kaart gebracht kan worden, naar het voorbeeld van Jeugdmaps voor jeugdinfrastructuur. "Ik denk dat de Vlaamse overheid een rol te spelen heeft, omdat als zoveel lokalen verdwijnen, het probleem toch weer opnieuw bij Vlaanderen komt.”
Minister Gennez gaf aan dat het Departement Cultuur, Jeugd en Media werkt aan een basisinventaris cultuur- en jeugdinfrastructuur. Die moet een zo volledig mogelijk beeld geven door bestaande databanken samen te brengen. Men denkt dan aan bijvoorbeeld Jeugdmaps en Kampas (voor jeugd), KIOSK en de Erfgoedkaart (voor cultuur) en informatie uit de UiTdatabank (voor vrije tijd). Te koppelen met kadastrale gegevens en als basis voor toekomstig beleid en op termijn ook als publiek toegankelijk instrument. “We streven naar een zo volledig mogelijk overzicht, ongeacht het lokale, bovenlokale of Vlaamse karakter van de infrastructuur", aldus de minister. Er is voorlopig geen stimulans voorzien om socio-culturele infrastructuren te ontsluiten via de basisinventaris. Maar de minister wil wel onderzoeken hoe ze de sector of lokale besturen kan motiveren om mee te werken.
Kanttekeningen en kansen
Volgens Manu Diericx (N-VA) is een digitale ontsluiting relatief goedkoop. Met de belangrijke kanttekening dat "Brussel" niet per se op de hoogte moet zijn van alle plekken zolang de werkingen maar draaien. Het lijkt hem overigens onbegonnen werk om alle "informele" plekken op een Vlaams niveau te inventariseren. Open Creatives– een in oorsprong Gents initiatief – ambieert een gedetailleerd overzicht en matchmaking tussen lokalen en gebruikers. Frederik Sioen (Vooruit) kondigde aan dat dit opzet uitbreiding krijgt naar de regio Zuidwest en mogelijks ook Leuven en het Waasland. Een bovenlokale aanpak behoort dus zeker tot de mogelijkheden, maar de detectie gebeurt lokaal. De minister was alvast akkoord dat rompslomp of Vlaamse regellast vermeden moet worden en dat het maximaal afstemmen van verschillende instrumenten slechts een startpunt is.
De Federatie vindt dat men niet mag blijven steken in inventariseren, onderzoeken en plannen. Maar wat er al is, kan natuurlijk wel ontsloten worden, liefst op één centrale plek. Naast de genoemde instrumenten denken wij nog aan de inventaris kerkelijk patrimonium, opportuniteiten via het verenigingsloket, kerkenbeleidsplannen e.d.
Wist je dat
- OPENDOEK en Faro via Farendo ook uitstekend werk leveren?
- Samenwerk een inspirerend voorbeeld kan zijn
- De Community of Practice van OP/TIL een hoopvolle plek is om info te centraliseren
- Het Platform Toekomst Parochiekerken veel potentieel heeft
Prijs Wivina Demeester: zet jezelf in de kijker en inspireer
"Met de Prijs Wivina Demeester wil Team Vlaams Bouwmeester en het Platform Kunst in Opdracht hoogstaand stedenbouwkundig, landschappelijk en architecturaal kwaliteitsbeleid bij overheden aanmoedigen. De prijs bekroont opdrachtgevers die door hun doordachte aanpak en zin voor vernieuwing tonen dat ze kwaliteit vooropstellen. Met de Prijs Wivina Demeester wensen ze het belang van een voorbeeldig ontwikkelingstraject te beklemtonen. "Zowel publieke als semipublieke opdrachtgevers komen in aanmerking voor de Prijs Wivina Demeester. Tot die laatste behoren cultuur- en jeugdinstellingen maar ook scholen en welzijnsvoorzieningen. In concreto denken wij spontaan aan een creatieve hotspot, een socio-culturele ruimte of een park met focus op vrijetijdsactiviteiten. In elk geval staan samenwerking, creativiteit en maatschappelijke meerwaarde centraal.Grijp deze kans om met jouw project naar buiten te treden, je engagement en ervaring te delen en het beleid in Vlaanderen mee vorm te geven. Bijkomende stimulans is dat je een studiereis kan winnen en een op maat gemaakt kunstwerk voor jouw plek. Stel je kandidaat vóór 31 maart 2025. Details over de oproep lees je hier.
