header handjes

Globe Aroma in parlement. "Proportionaliteit en transparantie zijn geen containerbegrippen"

De schok die de inval in het Brusselse cultuurhuis Globe Aroma veroorzaakte, zinderde op 22 februari nog na in de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement. Vlaams cultuurminister Sven Gatz hield een opvallend pleidooi voor meer proportionaliteit en transparantie bij controles. Over de grenzen van meerderheid en oppositie heen kreeg hij veel bijval voor zijn benadering. 

Bart Caron (Groen): "Je moet het maar durven"

"Het is maar normaal, vind ik, dat iedereen zich aan de wet houdt. Dat geldt ook voor een cultureel huis. Maar je moet het maar durven: op een opening van een tentoonstelling met voorwendsels binnenvallen. Dat zijn dingen die je niet doet, die je nooit doet". Caron stak zijn ongenoegen over de manier waarop de controles gebeurden niet onder stoelen of banken.  Hij kon zich niet van de indruk ontdoen dat het de bedoeling zou zijn om een deel van de culturele wereld schrik aan te jagen: "Het is immers net diezelfde culturele wereld, collega’s, die vaak een van de meest kritische stemmen is over de samenleving waarin we leven, over de modellen en systemen die we hanteren, over de wetten die we goedgekeurd hebben."
Bart Caron 2

Bart Caron (Groen)

Is het sociaal-cultureel werk daar niet dé emanatie van, van vragen stellen over de samenleving, van mensen versterken en sterker maken opdat ze mondig kunnen worden? Moet ik misschien even de doelstelling van het decreet voorlezen? Dergelijke acties staan haaks op de doelstellingen van ons cultureel werk".

Katia Segers (sp.a): "Heel intimiderend"

 "Dat je bij een vzw-controle alle papieren opvraagt, moet uiteraard kunnen. Ook voor onze fractie is het duidelijk dat controle zeker moet kunnen. Maar dat je dan ook alle aanwezige bezoekers vraagt om hun handen in de lucht te steken en hun identiteitskaart te tonen, dat is wel heel intimiderend", vond Segers. Zij wees er op dat Globe Aroma al 15 jaar inzet op actieve participatie van kwetsbare groepen aan cultuur, jeugdwerk en sport en vroeg aan de minister hoe hij ervoor zou zorgen dat  dergelijke invallen zouden kunnen worden vermeden: "Nog geen drie jaar geleden riep u de cultuursector op om zich mee te engageren in de asielcrisis via projecten met nieuwkomers omdat – ik citeer – “kunst en cultuur een balsem kunnen zijn voor de vluchtelingen”. 
Katia Segers 8Baf9

Katia Segers (sp.a)

Zij vroeg ook om een duidelijk signaal aan de sector: "Ten slotte vind ik het ook heel belangrijk dat u aan de sector, die zich nu heel geïntimideerd voelt, duidelijk aangeeft dat het niet de bedoeling is dat de sector voortaan zelf het initiatief moet nemen om de controles te doen van verblijfspapieren, identiteitskaarten enzovoort en dat u aangeeft dat het in de toekomst niet op deze manier mag gebeuren".

Marius Meremans (N-VA): "Klacht indienen"

"Als de mensen van Globe Aroma zeggen of vinden dat die actie buiten proportie was en dat het juridisch niet correct was, dan hebben ze gedaan wat ze moesten doen, namelijk klacht indienen", meende Meremans. Pas als dit onderzocht is, kan je met meer deskundigheid oordelen: "Desnoods, als het werkelijk zo blijkt, moeten daaruit lessen worden getrokken. Dat is heel duidelijk".   Tegelijk bakende hij de grenzen af: "Iedereen heeft zijn mening en op de bühne doet iedereen wat hij wil. Dat is artistieke vrijheid. Maar het is iets anders wanneer je je instelling, die bijvoorbeeld gefinancierd wordt met belastinggeld, door de Vlaamse overheid, gaat gebruiken om bepaalde acties te faciliteren die het leven, het beleid of de acties van de politie zouden kunnen bemoeilijken. Ik stel mij de vraag of dat de taak is van onze cultuurinstellingen". 
Marius Meremans 2

Marius Meremans (N-VA)

Niemand wil de cultuurinstellingen viseren, besloot hij, maar "Ik zeg gewoon dat ik het jammer vind dat bepaalde mensen die de rol van opiniemaker willen spelen, er dan toch in slagen om bepaalde conclusies te trekken die er helemaal niet zijn, en dat is geen goede zaak voor de mensen met wie onder andere Globe Aroma werkt. Het is geen goede zaak voor de cultuursector en het is helemaal geen goede zaak voor het beeld van de burger, die wel al die instellingen terecht ook subsidieert"

Joris Pochet (CD&V): "Gespierde controleactie"

"Er vallen terecht vragen te stellen over de proportionaliteit en de keuze voor een gespierde controleactie bij Globe Aroma. Dat zijn vragen die leven in het brede culturele veld", stelde Pochet vast. "Er zijn twee extreme stellingnames. De ene stelt dat alle culturele organisaties vrijhavens moeten zijn waar geen controles op identiteitskaart of verblijfspapieren mogen gebeuren. De andere stelt dat controles altijd en overal moeten kunnen plaatsvinden. Tussen die twee extreme standpunten – zeer fijne aanleidingen om zich op Twitter volledig te laten gaan – zitten een heel pak ruimte en mogelijkheden om tot een gulden middenweg te komen". Naleving van de wetten en een verbonden samenleving moeten verzoenbaar zijn. 
Joris Pochet

Joris Poschet (CD&V)

En, zo concludeerde hij, "Uiteraard is dit een politiek dossier. Men zegt dat dat alleen maar te maken heeft met het gerecht. Dat is niet zo. Dit gaat over het afwegen van verschillende elementen. Er is het afdwingen van de regelgeving inzake vzw’s of het legaal verblijf in België. Daarnaast heb je dan de werking die wij vragen, vanuit de politiek, vanuit Cultuur, namelijk dat men werkt aan interculturalisering, aan integratie, aan deradicalisering. Daar komt nu nog een derde element bij, en dat vind ik persoonlijk als burger ook wel belangrijk: ik wil niet leven in een stad waar ik op elk moment kan worden geconfronteerd met een razzia als ik naar een culturele instelling of eender waar ga".

Minister Gatz (Open VLD): "There will be no next time"

Sven Gatz Pascal Smet 11

Cultuurminister Gatz

"Ik zou me toch durven te veroorloven om te hopen dat ‘there will be no next time’, om het met The Kids te zeggen, dat we er toch in slagen om het politieoptreden – dat inderdaad moet kunnen plaatsvinden, het tegendeel daarvan heb ik ook niemand horen beweren – te verzoenen met het kostbare weefsel dat cultuur toch is", hoopte de cultuurminister. 
Hij kondigde een gesprek met minister Jambon, bevoegd voor Binnenlandse zaken, aan en situeerde enkele agendapunten: "Ik denk dat het zinvol zou zijn, dat heeft ook burgemeester Close gezegd, dat wanneer men een onderzoek doet bij een vzw die door de overheid wordt gesubsidieerd, dat men zich daar minimaal vooraf over documenteert, zodat men het doel van de organisatie kent en dergelijke meer" De minister bracht ook het burgerrechtenperspectief binnen in het debat: "Er zijn ook andere vzw's op dezelfde manier gecontroleerd, soms in het bijzijn van minderjarigen, tijdens een activiteit die daar plaatsvond. Ik heb daarstraks gezegd dat er een aantal problemen zijn met betrekking tot transparantie. Dat kan beter. Met betrekking tot proportionaliteit zijn die er ook".  En verder: "Ik wil zeker niet het normale politieoptreden afremmen, maar ik wil wel dat de burgerrechten gerespecteerd kunnen worden. (...) Moeten we zover gaan om de analogie te maken met het Kinderrechtenverdrag op basis waarvan er destijds een protocol is afgesloten tussen Binnenlandse Zaken en Onderwijs zodat kinderen zonder papieren niet van school kunnen worden gehaald vanuit het recht op onderwijs? Er bestaat ook een universeel recht op culturele activiteiten. Ik ga dat ook bespreken met collega Jambon".  Want, zo betoogde hij verder, "Het beleidsdomein Cultuur en Jeugd wordt samen met Onderwijs naar voren geschoven als een prioritair beleidsdomein om mensen in een warme samenleving een plek te kunnen bieden" Voor de minister moet het gesprek met Jambon alleszins opleveren dat "het politieoptreden opnieuw volledig binnen de wettelijke grenzen kan gebeuren en dat de culturele organisaties opnieuw kunnen doen waarvoor wij hun uitdrukkelijk de nodige steun verlenen (...) Controles kunnen, maar proportionaliteit en transparantie zijn voor mij geen containerbegrippen"

Het hele verslag nalezen of bekijken?

Wil je het hele verslag over de boeiende gedachtenwisseling bekijken? Dat kan hier:

Klik je hier een weg naar het verslag