header handjes

De UiTPAS bestaat zes jaar: tijd voor een evaluatie

In 2012 startte UiTPAS, een spaar- en voordeelkaart voor vrijetijdsactiviteiten met bijzondere aandacht voor mensen in armoede, als proeftraject in Aalst. Eind 2013 volgde er een evaluatie. Deze studie zag positieve effecten en vormde de basis voor een verdere uitrol van UiTPAS over Vlaanderen. Nu, zes jaar na die start in Aalst, wordt de balans opnieuw opgemaakt. Zo was er op donderdag 13 december 2018 een hoorzitting in de commissie Cultuur van het Vlaams Parlement waarbij de mensen van Publiq vzw, de drijvende kracht achter de UiTPAS, hun evaluatierapport toelichtten.

Wat is de UiTPAS?

De UiTPAS is een spaar- en voordeelkaart voor vrijetijdsactiviteiten. Dat gebeurt via een puntenspaarsysteem: per deelname aan een UiTPASactiviteit ontvangt elke pashouder één punt. Die punten worden verzameld op het profiel van de pashouder en kan men omwisselen voor voordelen. Specifiek aan de UiTPAS is de extra aandacht voor mensen in armoede. Zij krijgen namelijk bovenop de spaar- en ruilkansen eveneens een structurele korting van 75 tot 80 % op het vrijetijdsaanbod dat het UiTPASlabel draagt. Een belangrijk uitgangspunt van de UiTPAS is dat mensen in armoede naar eigen draagkracht mee betalen. Een ander uitgangspunt van de UiTPAS is dat dit geen cultuurkaart zou worden, maar een wervende spaar- en voordeelkaart voor vrijetijdsactiviteiten in de brede zin van het woord.

Al 41 steden en gemeenten aan boord, nog minstens 59 te gaan

Op dit moment zijn er al 41 steden en gemeenten die actief gebruik maken van de UiTPAS. Er zijn meer dan 170 000 pashouders, waarvan iets meer dan de helft leeft in armoede. De UiTPAS werd al 2 miljoen keer gebruikt voor een activiteit en 34% van de punten die hiermee gespaard werden, werden omgeruild voor meer dan 100 000 voordelen. Tegen eind 2021 wil vzw Publiq 100 steden en gemeentes warm maken voor het gebruik van de UiTPAS. 54% van de steden en gemeenten die momenteel nog niet meedoen, geven aan dit wel te overwegen in de nieuwe legislatuur. Er zijn intussen ook al 2000 organisatoren die hun aanbod promoten via de UiTPAS en tot op vandaag stijgt het aantal gebruikers.

Drempelverlagend en participatieverhogend voor kansengroepen

Voor de evaluatie werden bevragingen georganiseerd bij de pashouders, bij de organisatoren waar je als pashouder terecht kan, bij steden en gemeenten die reeds werken met de UiTPAS en ook bij steden en gemeenten die er nog niet mee werken. De bevraagde steden en gemeenten, organisatoren en, niet in het minst, de pashouders zelf bevestigen dat UiTPAS voor kansengroepen drempelverlagend en participatieverhogend werkt. Essentieel daarbij is dat (verenigde) mensen in armoede zelf worden betrokken bij de projectinvulling. Ook de pashouder zonder kansenstatuut ervaart het programma als gids door het vrijetijdsaanbod. Maar het spaar- en voordelenprogramma heeft nog groeipotentieel. In afstemming met de lokale besturen zal vzw Publiq daarom zelf de UiTPAS sterker gaan promoten bij eindgebruikers, aanvullend op de communicatie van de steden en gemeenten.
Uitpas 2

Succesfactoren

Het betrekken van mensen in armoede bij het vrijetijdsbeleid van de gemeente of stad, het samenwerken van verschillende diensten, de lacunes in het gemeentelijk of stedelijk aanbod aanvullen via regionale samenwerking, de integratie van reeds bestaande vrijetijdsprogramma’s zijn maar enkele van de verschillende succesfactoren die ervoor zorgen dat een gemeente of stad met succes aan de slag kan met de UiTPAS.  Om tot een rijk en divers aanbod te komen is het volgens vzw Publiq ook aangewezen dat naast het eigen gemeentelijk aanbod ook het verenigingsleven wordt betrokken.

Een handig beleidinstrument

Verder levert UiTPAS ook een schat aan data en inzichten op die hun nut niet alleen bewijzen voor bijzonder effectieve communicatieacties op maat van de individuele pashouder, maar ook als instrument voor beleidsvoorbereiding en rapportage. Vzw Publiq zal een aanbod ontwikkelen om partners te begeleiden in het succesvol inzetten van deze data. Dit instrumentarium kan ook een motivatie zijn voor nieuwe steden en gemeenten om aan de slag te gaan met de UiTPAS. Vzw Publiq wil er wel over blijven waken dat de UiTPAS een niet-stigmatiserend vrijetijdsprogramma blijft. Voor meer aandachtspunten en toekomstige uitdagingen, kan je hier het volledige evaluatierapport lezen. Vzw Publiq maakte ook een samenvatting met conclusies en aanbevelingen op en die kan je hier vinden. Ook minister Gatz maakte reeds een evaluatienota van de UiTPAS op. Die zal in januari in de commissie Cultuur besproken worden. De hoorzitting van 13 december kan je hier herbekijken