Nieuw vervoersplan De Lijn beroert ook sociaal-culturele organisaties
maandag 15 januari 2024
Dossier: Boenk erop!
Acties in alle provinciehoofdsteden; lokale schepenen ludiek wijzen op hun verantwoordelijkheid; een meldpunt; petities én de problematiek verbreden en kaderen. De acties rond de nieuwe plannen van De Lijn zijn vintage sociaal-cultureel werk.
Verontwaardiging
“Het is 5 voor 12 voor onze mobiliteit”. Onder deze noemer riepen verschillende sociaal-culturele organisaties, waaronder Okra, verenigd in het platform ‘Verenigde Supporters Openbaar Vervoer’, op tot een actie op 6 januari in de treinstations van de provinciehoofdsteden. De nieuwe vervoersplannen zijn volgens de organisatoren niet minder dan een ‘Big Bang’ in het stads- en streekvervoer die een enorme impact zal hebben op de burger. Ze waarschuwen voor snel stijgende vervoersarmoede, ontoegankelijkheid en een zware ecologische impact. Speciale aandacht gaat naar de meest kwetsbare in de samenleving. Niet enkel mensen met een fysieke beperking, maar ook mensen die niet digitaal vaardig zijn, niet kunnen autorijden of fietsen e.d.
Specifiek in Limburg lanceerde een breed collectief van organisaties een petitie. Onder meer Femma, Avansa Limburg, Grootouders voor het Klimaat, S-Plus, VELT, Masereelfonds en Hart boven Hard vragen aan beleidsmakers dat het openbaar vervoer op vlak van comfort, betaalbaarheid en reistijd de concurrentie moet kunnen aangaan met de auto. De petitie kwam er naar aanleiding van de plannen van De Lijn maar het collectief voerde ook eerder al acties rond de vervoersproblematiek.
In sociaal-culturele organisaties ontmoeten mensen elkaar op verschillende plekken, van de stad tot in de meest afgelegen deelgemeentes van Vlaanderen. Dat betekent simpelweg dat vrijwilligers, leden, sympathisanten op die plekken moeten geraken. Met het wegvallen van een toegankelijk fijnmazig openbaar vervoersnetwerk – dat al geruime tijd onder druk stond – staat ook het welslagen van vele sociaal-culturele activiteiten op de helling. In tijden dat de Vlaamse Regering zelfs een heus eenzaamheidsplan
schrijft, is dat wrang.
Inventariseren en signaleren
In aanloop naar de uitrol van het nieuwe vervoersplan startte de organisatie TreinTramBus al een meldpunt. Heel wat sociaal-culturele organisaties roepen hun afdelingen en vrijwilligers op om problemen te melden. Zo kan TreinTramBus deze bevindingen meenemen in hun overlegmomenten met De Lijn en met de verschillende Vervoerregio’s. De organisatie zette ook alle concrete veranderingen in Vlaanderen op een rijtje.
Kando, een organisatie die mensen met een handicap empowert, ijvert al jaren voor beter toegankelijk openbaar vervoer. Ze stelt vast dat dit in 2024 nog steeds zeer nodig is. Bij een laatste screening door De Lijn bleek dat slechts 10% van de haltes zelfstandig toegankelijk is voor mensen met een fysieke handicap. Voor mensen met een visuele handicap slinkt dit percentage tot een schamele 5%. Kando richt zich tot alle Vlaamse steden en gemeenten en geeft hen een symbolische cheque ter waarde van 5000 euro, het bedrag dat gemeenten kunnen ontvangen van de Vlaamse overheid om de haltes op hun grondgebied toegankelijk te maken. Op 11 januari overhandigde Kando Antwerpen-Mechelen de eerste cheque aan schepen Koen Kennis in Antwerpen.
Ook Pasar nam een standpunt in. De organisatie benadrukt het belang van de blijvende toegankelijkheid van natuur- en recreatiegebieden. "De recente trend van inkrimping in het aanbod baart ons zorgen, aangezien het tegenstrijdig is met ons streven naar inclusieve ontspanningsmogelijkheden voor alle gemeenschappen.
De herschikking van het net van De Lijn én het afschaffen van haltes duwt mensen naar de auto in hun vrije tijd en verhindert de toegang van mensen in de stad tot het landelijke wandelnetwerk.
De herschikking van het net van De Lijn én het afschaffen van haltes duwt mensen naar de auto in hun vrije tijd en verhindert de toegang van mensen in de stad tot het landelijke wandelnetwerk.
Verbreden en kaderen
Mobiel 21 volgt het mobiliteitsbeleid op de voet. Als lid van het Netwerk Duurzame Mobiliteit weten ze al langer dat het concept van basisbereikbaarheid makkelijker gezegd dan gedaan is. Iets schrappen is makkelijk, ‘vervoer op maat’ aanbieden als valabel alternatief is andere koek. Mobiel 21 gebruikte de veelbesproken veranderingen bij De Lijn om het begrip ‘vervoersarmoede’ te duiden en alle aspecten ervan in de verf te zetten. Ze brachten ook het recente onderzoek naar de oorzaken van vervoersarmoede onder de aandacht. Dat voerden ze in 2021 samen met de UGent en de VUB. Ze koppelden daar toen aanbevelingen aan voor een inclusiever en rechtvaardiger mobiliteitsbeleid. Deze vragen aan het beleid blijken nog steeds bijzonder actueel.
In het kader van de Warmste Week 2023 riep de Fietsersbond op tot steun aan hun project ‘Een fiets voor elk kind’. Daarmee willen ze lokale initiatieven ondersteunen die kinderen en jongeren op de fiets helpen. Kunnen fietsen verhoogt de kansen in de samenleving en is alvast één opstap naar minder vervoersarmoede.
Werkt jouw organisatie ook rond vervoersarmoede of - specifieker - rond het nieuwe vervoersplan van De Lijn? Laat het ons weten en we nemen het hier op.
