Vanaf 1 januari wordt de KVR een amateurkunstenvergoeding
dinsdag 12 september 2023
Gemeenten en lokale organisaties boeken regelmatig een band of kunstenaar. Weet dat vanaf 1 januari 2024 de kleine vergoedingsregeling (KVR) definitief vervangen wordt door de amateurkunstenvergoeding (AKV). Net als de KVR is de nieuwe AKV een vergoeding voor artistieke prestaties in opdracht, afgestemd op de activiteiten van amateurkunstenaars. Wat verandert er precies? En aan welke voorwaarden moeten uitvoerders én opdrachtgevers voldoen?
(c) Gabriel Gurrola on Unsplash
Voorwaarden voor de uitvoerder
De AKV is enkel bedoeld voor artistieke activiteiten, net zoals de huidige KVR. Artistiek-technische activiteiten of artistieke-ondersteunende activiteiten komen niet in aanmerking. Als uitvoerder betaal je geen belastingen op de amateurkunstenvergoeding.
- De AKV bedraagt maximaal € 77,22 per dag per opdrachtgever. Bovenop dit bedrag kun je reële verplaatsingsonkosten recupereren voor maximaal € 22,06 per dag.
- Je kunt als uitvoerder maximaal 30 dagen per jaar gebruik maken van de AKV.
- Je kunt maximaal 7 opeenvolgende dagen door dezelfde opdrachtgever betaald worden via de AKV.
Wil je vergoed worden voor educatieve of begeleidende prestaties (bijvoorbeeld als artistieke coach of als dirigent)? Dan kun je betaald worden via het verenigingswerk (het hervormde artikel 17). Let wel: je kunt de AKV en verenigingswerk niet combineren bij eenzelfde opdrachtgever gedurende één kalenderjaar. Je kunt beide vergoedingssystemen wel afwisselen bij verschillende opdrachtgevers.
Voorwaarden voor de opdrachtgever
Zowel amateurkunstenaars als professionelen kunnen betaald worden via de AKV. Ook aan de kant van de opdrachtgever zijn er geen beperkingen: zowel een natuurlijk persoon, een feitelijke vereniging of een rechtspersoon kan zich online registreren. De regelgeving blijft dus eenvoudig. Om opdrachtgevers toch te stimuleren om professionele kunstenaars een professionele vergoeding te betalen, gelden er enkele bijkomende voorwaarden voor organisaties die vaak via AKV betalen.
- Opdrachtgevers die jaarlijks meer dan € 551,56 via AKV betalen, moeten een solidariteitsbijdrage van 5% betalen aan de RSZ
- Opdrachtgevers die jaarlijks meer dan 100 AKV-vergoedingen uitbetalen, dienen een rapportering in. Zij krijgen een vragenlijst die peilt naar o.m. de externe klanten en de financiële verhouding tussen de AKV-betalingen en de totaalomzet.
In overleg met de amateurkunstensector ligt de ondergrens voor rapportering op 100 vergoedingen. De meeste amateurkunstenverenigingen die amateurkunstenaars via AKV betalen, halen deze grens niet en moeten zich dus niet verantwoorden voor het gebruik van de AKV. De solidariteitsbijdrage zal echter wel op hun schouders terecht komen.
Online registratie
Wie vandaag uitbetaald wil worden via KVR, moet een kunstenaarskaart aanvragen bij de Commissie Kunstenaars. Dit is een omslachtige procedure die vaak veel tijd neemt. Bovendien is er weinig controle op het al dan niet correct gebruiken en uitbetalen van de huidige KVR. Bij de invoering van de nieuwe AKV wil men de transparantie verhogen en de procedure voor uitvoerders vereenvoudigen. Daarom verdwijnt de kunstenaarskaart eind 2023. Vanaf 2024 zullen AKV-gebruikers zich kunnen registreren op een nieuw online platform ‘Working in the Arts’.
Wie gebruik wil maken van de AKV - zowel de uitvoerder als de opdrachtgever - moet zich vóór de activiteit registreren op het nieuwe online platform. Via een laagdrempelige en eenvoudige procedure wordt de prestatie ingegeven. Als uitvoerder kun je via het platform controleren hoeveel dagen je reeds gepresteerd hebt. Als opdrachtgever heb je een overzicht van de artiesten met wie je werkt.
Photo by benjamin hershey on Unsplash
Bezorgdheden over de afschaffing van de KVR
De omvorming van de KVR naar de nieuwe AKV is een federale maatregel, en kan niet los gezien worden van de bredere hervorming van het 'Kunstenaarsstatuut', het geheel van sociale zekerheidsregels voor kunstwerkers. Die hervorming moet de precaire positie van kunstenaars ombuigen. In de Commissie Cultuur van het Vlaams Parlement van donderdag 6 juli vroeg Vlaams parlementslid Meyrem Almaci (Groen) aan Jan Jambon hoe hij als Vlaams minister van Cultuur de impact inschat van deze federale hervorming. Is de sector voldoende voorbereid, en welke acties plant de minister nog om de overgang vlot te laten verlopen? Je kan de discussie hierover in dit artikel nalezen.
De hervorming van de Kleine vergoedingsregeling voor kunstenaars was nodig omdat de KVR niet bijdraagt aan ‘fair pay and fair practice’ voor kunstenaars. Met deze vergoeding - die niet alleen in het amateurkunstencircuit maar ook in het professionele circuit zeer courant wordt gebruikt - bouwt een kunstenaar immers geen sociale rechten op. Daarom was het nodig om de KVR terug te brengen naar de essentie: een vergoedingsmethode voor kleinschalige artistieke prestaties van beginnende kunstenaars, op maat van de amateurkunstensector. De nieuwe amateurkunstenvergoeding of AKV zou hieraan tegemoet moeten komen.
De opvallendste aanpassing, de grote verlaging van het tarief, past ook binnen die filosofie. Vandaag kan er € 147,67 per dag toegekend worden via KVR; bij de AKV wordt dat maximaal € 77,22 per opdracht per dag (+ € 22,06 aan verplaatsingsonkosten). De verlaging van het tarief moet het verschil met een professionele vergoeding duidelijker maken, en professionele kunstwerkers ontmoedigen om de AKV te gebruiken.
De grote tariefverlaging zorgt echter ook voor kopzorgen, vooral in de muzieksector. We delen de bezorgdheid dat we de impact van deze maatregel goed moeten monitoren, want dit zal voor bepaalde artiesten en groepen in het amateurkunstencircuit een grote aanpassing zijn. We moeten er wel rekening mee houden dat de hervorming ook 'onzichtbaar', voorbereidend werk vergoed wil zien. Dat betekent dat je als artiest ook voor een repetitie of een voorbereiding via AKV betaald kan worden. De Federatie blijft evenwel ijveren om de regelgeving en implementatie van de amateurkunstenvergoeding zo laagdrempelig mogelijk te houden. En vooral: op maat van de amateurkunstensector.
In 2021 besliste minister van Sociale Zaken Vandenbroucke om het ‘Kunstenaarsstatuut’ en ook de KVR te hervormen. De Federatie heeft sinds het voorjaar van 2021 het belang van de KVR voor de amateurkunstensector verdedigd bij het kabinet Vandenbroucke. Mee onder impuls van De Federatie verdwijnt de KVR niet helemaal, maar wordt die vervangen door de nieuwe amateurkunstenvergoeding (AKV), die meer op maat van de amateurkunstensector moet zijn.
Ben je benieuwd naar ons werk achter de schermen? Neem dan een kijkje in de coulissen.
Cultuurloket verzamelde alle nodige informatie over de AKV in dit artikel. Op 20/02/24 kon je deelnemen aan een online webinar over de nieuwe vergoedingsregeling.
Sociare maakte een handig overzicht van de verschillende tewerkstellingsmogelijkheden in de socio-culturele sector. Download de vergelijkende tabel.
Alle regels op een rijtje?
- Je vindt de regels en overgangsmaatregelen ook terug op www.artistatwork.be
- Het online platform www.workinginthearts.be verzamelt antwoorden op de voornaamste vragen van opdrachtgevers en uitvoerders.
- De hervorming van de KVR tot amateurkunstenvergoeding is onderdeel van de hervorming van het 'Kunstenaarsstatuut', het geheel aan regels voor de sociale zekerheid en de werkloosheid van professionele kunstwerkers. Heb je vragen over de nieuwe Kunstwerkuitkering en het nieuwe Kunstwerkattest? Dan kan je terecht bij Cultuurloket.
