De coronacrisis zorgt voor financieel pessimisme bij verenigingen

woensdag 11 november 2020

Vorige week publiceerde de Koning Boudewijnstichting de verenigingsbarometer 2020. De nieuwe barometer geeft een overzicht van de financiële gezondheid van het verenigingsleven. Weinig reden tot juichen want de helft van de verenigingen zag de laatste 12 maanden de financiële situatie verslechteren. Minder giften, geen fundraisingevenementen, minder vrijwilligers: de coronacrisis veroorzaakt financiële moeilijkheden voor allerhande culturele en sociale verenigingen. Toch biedt het rapport enkele lichtpuntjes. Ondanks deze moeilijkheden geven verenigingen blijk van creativiteit en flexibiliteit in hun omgang met de gevolgen van de huidige coronacrisis.

Eén op de twee verenigingen staat er financieel slecht voor

Sinds 2010 peilt de Koning Boudewijnstichting geregeld naar de financiële gezondheid van het verenigingsleven. Voor de nieuwe barometer ondervroeg Ipsos, een marktonderzoeksbureau, dit najaar bijna 700 verenigingen die geregistreerd zijn op www.goededoelen.be. Naast de vertrouwde vragen werd er deze keer ook expliciet gevraagd naar de impact van de coronacrisis.

In tegenstelling tot de resultaten van 2018, de vorige barometer, zijn verenigingen uitgesproken pessimistisch over hun financiële situatie: 49% zag hun financiële situatie achteruitgaan in de laatste twaalf maanden Volgens 95% van hen is deze achteruitgang het gevolg van de coronacrisis. De cijfers contrasteren sterk met die van de voorbije jaren. In 2018 zei slechts één op de vijf financieel achteruit te gaan. In 2016 ging het om een kwart. Bovendien ziet een derde van de verenigingen geen beterschap in 2021. Vooral verenigingen actief in cultuur, vrije tijd en ontwikkelingssamenwerking zijn getroffen.

Zo zag 65% van de verenigingen de opbrengst uit verkoop (bv. stickers, wafels…) de afgelopen 12 maanden dalen. Ongeveer een derde van de verenigingen noteerde ook minder giften en een verlaging van de ledenbijdragen. Volgens een recente bevraging van De Federatie zijn de cijfers voor de sociaal-culturele sector nog minder rooskleurig. Zo ziet 74% van de erkende sociaal-culturele organisaties een dalende opbrengst uit verkoop en de helft noteerde een daling in het lidgeld. Door de huidige crisis moeten veel organisatie ook hun financiële reserves aanspreken, voor zover ze die hebben. 47% doet dit al of is van plan om dat te doen. Dat is het vaakst het geval bij verenigingen in cultuur en vrije tijd, gezondheid en ontwikkelingssamenwerking. Belangrijk is wel dat subsidies - goed voor 63 procent van de totale inkomstenstroom van de bevraagde verenigingen - op peil blijven. Wat giften betreft vrezen wij dat, de negatieve effecten van de Covid 19-crisis op de vrijgevigheid van de bevolking, niet beperkt zullen blijven tot het jaar 2020. Daarom vragen we nu reeds om verlenging in 2021 van de steunmaatregelen waartoe in mei beslist werd: belastingvermindering van 60% van het bedrag van de gift en de verhoging van het plafond voor het aftrekbare bedrag tot 20% van het inkomen.

Coronacreativiteit in tijden van crisis

De coronacrisis heeft niet alleen een serieuze financiële impact. Sinds het begin van de crisis zag 33% van de verenigingen het aantal vrijwilligers met gemiddeld de helft terugvallen. Vooral grote en zeer grote verenigingen verloren vrijwilligers. Ondanks alles heeft het verenigingsleven de laatste maanden blijk gegeven van creativiteit en flexibiliteit: sinds maart heeft 42% nieuwe doelstellingen en/of nieuwe activiteiten uitgewerkt als antwoord op de crisis (bijvoorbeeld bubbelfestivals, briefschrijfacties, helpen van kwetsbare mensen bij hun boodschappen, bedeling van voedselpakketten).

Nu we volop in de tweede coronagolf zitten, is het daarom extra belangrijk om te benadrukken hoe belangrijk verenigingen zijn en de aandacht te vestigen op hun moeilijke financiële situatie, aldus de Koning Boudewijnstichting. Meer dan ooit is solidariteit nodig, vandaag en morgen, om het verenigingsleven op koers te houden.

U vindt de gedetailleerde resultaten van de KBS-Barometer van de Verenigingen 2020 hier.

Terug naar overzicht

Hannes Rengle Neem contact op met Hannes