Aanvullende financiering via duo-legaten geschrapt

Duo-legaat?

Een duo-legaat is een gift na overlijden, een techniek binnen de erfbelasting. Bij een duo-legaat krijgt een goed doel via testament een deel van de erfenis, op voorwaarde dat die organisatie ook de erfbelasting van de andere erfgenamen in de nalatenschap betaalt.

Dit systeem wordt vooral gebruikt door mensen die geen naaste verwanten (kinderen, partner) hebben. Ze kunnen via testament hun nalatenschap toekennen aan een vriend of ver familielid. Maar deze erfgenamen (in derde lijn) worden zwaar belast op hun erfdeel. Met een duo-legaat wordt de erfenis opgesplitst, waarbij een deel naar een goed doel gaat. De begunstigde organisatie, die aan een gunsttarief erft, betaalt dan de successierechten op de hele nalatenschap. De andere verre erfgenamen houden dan netto meer over van de erfenis. Het is dus een systeem met voordelen voor zowel de verre erfgenamen als sociale organisaties.

Sociale organisaties geen ‘best friends’

De Vlaamse overheid kiest ervoor om het systeem van duo-legaten te schrappen. In de plaats komt een ‘best friends’-regeling. In dit systeem krijgen verre erfgenamen een voordeligere erfbelasting (zoals erfgenamen in rechte lijn), zonder dat een deel van de erfenis wordt gedeeld met een sociale organisatie. Wie aan successieplanning doet zal zo wellicht minder geneigd zijn om een deel van de erfenis te schenken aan een goed doel.

De inkomsten van sociaal-culturele organisaties bestaan vandaag voor gemiddeld 12% uit giften. Voor een aantal zitten daar naast gewone giften ook grotere legaten tussen.

Testament.be, een nationale campagne die meer dan 100 maatschappelijke organisaties groepeert betreurt de intentie van de Vlaamse regering om het duo-legaat af te schaffen. Ze wijzen er op dat een hele sector een grote inkomstenbron zal verliezen.

Voor sociale organisaties die erven wordt momenteel een gunsttarief gehanteerd (verlaagd tarief van 8,5 % in Vlaanderen en 7% in Brussel). De Vereniging voor Ethiek en Fondsenwerving (VEF) ijvert reeds langer voor het hanteren van een nultarief voor schenkings- en successierechten voor goede doelen. VEF wijst op het maatschappelijk terugverdieneffect van een nultarief. In onze buurlanden (NL, FR, DL en VK) is het nultarief trouwens al van kracht.

Cultureel ondernemerschap en aanvullende financiering moeten alles oplossen

In het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024 lezen we weer maar eens dat alle heil verwacht wordt van cultureel ondernemerschap. Men wil ook verder de mogelijkheden onderzoeken om private en publieke partners nauwer te betrekken.

Voor alle duidelijkheid, we hebben niets tegen cultureel ondernemerschap. We hebben er in de sociaal-culturele sector al heel wat ervaring mee. Organisaties financieren vandaag reeds hun werking voor gemiddeld 60% met middelen die niet afkomstig zijn uit subsidies. We maakten kritische doorlichtingen en efficiëntieoefeningen, we doen meer met minder, maar er zijn grenzen… ook aan cultureel ondernemerschap!

Als de overheid een beleid voert dat aanvullende financieringsmogelijkheden inperkt wordt het voor organisaties een kwestie van overleven.

Nochtans zou men ook instrumenten kunnen promoten of ontwikkelen die een werkelijke aanvullende financiering betekenen. Tal van economische voordeelmaatregelen zijn enkel van toepassing op bedrijven. Waarom deze niet openstellen voor cultureel ondernemers? Zoals bijvoorbeeld de KMO-portefeuille toegankelijk maken. De Vlaamse overheid moet er tevens op toezien dat bij federale economische gunstmaatregelen ook rekening gehouden wordt met culturele ondernemers. De return van sociaal-cultureel werk gaat daarenboven voor de volle 100% terug naar de gemeenschap!