Kiespijler: Vlaams-lokale verhoudingen?
maandag 6 mei 2024
We vroegen aan 7 partijen in welke mate ze het eens zijn met onderstaande stelling. De letterlijke antwoorden en motivaties van de partijen vind je hieronder (per partij, in alfabetische volgorde)
"Omdat iedereen, ongeacht de woonplaats, recht heeft op cultuur, versterken Vlaanderen en lokale besturen elkaar."
cd&v - eerder niet akkoord
cd&v gelooft in de kracht van sterke lokale besturen die hun beleid op een efficiënte en burgernabije manier vorm geven zonder betutteling. Cultuurbeleid is als gemeenschapsvormende bevoegdheid bij uitstek een lokale bevoegdheid dicht bij de mensen en de lokale verenigingen. Het Vlaamse cultuurbeleid is complementair in die zin dat het een beleidskader schetst voor de organisaties die een Vlaanderenbrede werking ontplooien.
Groen - helemaal akkoord
Groen gaat akkoord met deze stelling. Een sterk Vlaams cultuurbeleid met een duidelijk kader en duurzame financiering zorgt ervoor dat iedereen toegang heeft tot cultuur, ongeacht de woonplaats. Hoe dat beleid eruit ziet, lichten we in andere vragen toe. We onderschrijven daarnaast ook het belang van het lokale niveau. Lokale besturen spelen een onmisbare rol in het cultuurbeleid. Voor amateurkunsten en sociaal-cultureel werk is sterk lokaal cultuurbeleid onmisbaar. Lokale cultuurinitiatieven zijn vaak laagdrempelig en sterk verbindend. Helaas hebben rechts-conservatieve partijen het lokaal cultuurbeleid in Vlaanderen volledig losgelaten. Groen kiest resoluut voor een sterk lokaal cultuurbeleid, vertrekkende vanuit een aantal basisprincipes. Allereerst investeren we in het lokale verenigingsleven, amateurkunsten en sociaal-cultureel werk als motor van het culturele leven. Lokale kunstenaars moeten de kans krijgen om hun talenten te ontwikkelen, te groeien en te tonen aan een publiek. Het culturele leven en lokaal erfgoed kan mensen samen brengen en verbinden. Cultuurparticipatie realiseren we in de eerste plaats op lokaal niveau, in wijken en buurten. Ten slotte is cultuur is geen eiland, maar verknoopt met andere sectoren zoals onderwijs, welzijn en zorg, horeca, natuur. Deze basisprincipes worden vertaald naar een richtinggevend kader op Vlaams niveau, dat enkele minimumvereisten en doelstellingen bevat van wat lokaal cultuurbeleid zou moeten zijn. Voor Groen is er nood aan structurele subsidielijnen op (boven)lokaal niveau, niet alleen op projectbasis. Ook gemeentes die op dit moment geen onderdeel vormen van een intergemeentelijke samenwerking moeten een bovenlokaal cultuurproject kunnen indienen. Culturele en gemeenschapsscentra werken aan een overkoepelende en afgestemde programmatie en vervullen ze hun rol als belangrijke cultuurspreiders. Groen wil budget voorzien voor bovenlokale, regionale en landelijke spreidingsinitiatieven, in samenwerking met lokale cultuurprogrammatoren. Het bovenlokaal cultuurdecreet bevordert samenwerking tussen kunsten en andere sectoren. Dat is belangrijk, maar er is momenteel onvoldoende budget voor. Een register van subsidies voor projecten waar artistieke inbreng welkom is, ongeacht de sector of beleidsdomeinen, is een eerste stap richting volwaardige financiering. Ondersteuning van kennisopbouw is nodig om de samenwerking tussen kunsten en andere sectoren echt te valideren en succesvolle projecten moeten de ruimte krijgen om te verduurzamen en hun expertise te valideren.
N-VA - helemaal akkoord
N-VA is ervan overtuigd dat een gemeenschap van onder uit wordt vormgegeven en beseft dat een bloeiend lokaal (sociaal-)cultureel leven als een belangrijke voorwaarde geldt. Vandaar ook dat N-VA de lokale autonomie als heilig beschouwt, omdat dit niveau het meest nabij staat.
Uiteraard mogen we daarbij niet uit het oog verliezen dat optreden in gespreide slagorde nefast kan zijn voor het lokale niveau. Dirigisme van bovenuit is echter te rigide en toont weinig respect voor de autonomie van lokale besturen én cultuurorganisaties. Daarom wil N-VA sterk inzetten (en heeft het afgelopen legislatuur sterk ingezet) op de uitbouw van het bovenlokale niveau en de versterking van intergemeentelijke samenwerkingen, zodat organisaties van onderuit samen vorm kunnen geven aan het culturele leven van morgen.
Open VLD - eerder akkoord
Het lokaal bestuur is het best geplaatst om de lokale context en noden te beoordelen en de nodige ondersteuning te bieden aan de sociaal-culturele en amateurkunstorganisaties. Dat ligt ook helemaal in lijn met het respect voor de lokale autonomie. Wel kan Vlaanderen zorgen voor ondersteuning voor het bovenlokaal beleid, onder ander via intergemeentelijke samenwerking of projecten. Dat moet inderdaad complementair zijn.
PVDA - helemaal akkoord
Het besparingsbeleid van de Vlaamse regering heeft voor een verarming van het lokale cultuuraanbod gezorgd. Middelen die eigenlijk voor cultuur bedoeld zijn, worden steeds vaker aan andere zaken uitgegeven. Heel wat culturele centra programmeren vooral bekende producties om geen risico te lopen op verlies, waardoor lokale of minder bekende artiesten kansen mislopen. Wij ondersteunen de lokale besturen zodat alle kunstproducties een plek vinden in de cultuurcentra. We maken lokale overheden opnieuw verantwoordelijk voor het cultuuraanbod en zetten in elke buurt een netwerk op van cultuurcoördinatoren die lokale culturele behoeften in kaart brengen.
Vlaams Belang - eerder akkoord
Vooruit - helemaal akkoord
Sinds het loslaten van de geoormerkte middelen sport, cultuur en jeugd (sinds de vorige Vlaamse regering) heeft Vlaanderen geen accuraat beeld meer van het lokale aanbod. Vlaanderen mag de lokale opdracht niet nog verder loslaten. Vooruit wil de huidige Vlaamse decretale kaders zo hervormen dat inclusie, participatie en betrokkenheid in en bij het culturele (midden)veld ook lokaal meer kunnen worden aangemoedigd. Dat zal de band met lokaal beleid opnieuw versterken.
