header handjes

Internationale ambities voor amateurkunsten botsen op budgettaire grenzen

Dossier: Decreet Amateurkunsten

De internationale subsidielijn voor deelname aan buitenlandse initiatieven van het gloednieuwe Amateurkunstendecreet was tot groot ongenoegen van vele lokale groepen amper zes maanden na de lancering volledig uitgeput. Nochtans moest net internationalisering één van de speerpunten van het nieuwe decreet worden. Dat leidde in het Vlaams Parlement tot vragen van Katrien Partyka (cd&v) aan minister Caroline Gennez tijdens de Commissie Cultuur van 25 september 2025.

Geen onbekend probleem

Het Amateurkunstendecreet van 8 maart 2024 trad begin 2025 in werking. Na 25 jaar Vlaams amateurkunstenbeleid trekt het decreet volop de kaart van talentontwikkeling én internationale uitwisseling. Die doelstellingen moeten bereikt worden door een uitbreiding van de opdracht van de 9 amateurkunstenkoepels, de inrichting van een gloednieuwe meerjarige subsidie voor amateurkunstengroepen én een uitbreiding van de bestaande internationale subsidielijnen.
Katrien partyka

Katrien Partyka (cd&v)

De Federatie trok eerder al aan de alarmbel bij minister Gennez via een gezamenlijke brief met de 9 amateurkunstenkoepels. Nog voor de hervorming van het decreet kampte deze internationale subsidielijn al met een budgettekort. Dat werd reeds aangekaart in verschillende parlementaire vragen en in de parlementaire hoorzitting over het decreetMet het nieuwe decreet kwam er weliswaar een budgetverhoging, maar die was niet voldoende om de uitbreiding van de subsidielijn op te vangen. Bovendien vervielen de verschillende indienrondes, waardoor snelle aanvragers in het voordeel waren. Wie pas later op het jaar een plek kon bemachtigen op een buitenlands podium, was eraan voor de moeite. In de gezamenlijke brief vroeg de sector daarom niet alleen een budgetverhoging, maar ook een evaluatie van de aanvraagprocedure.
“In de beleidsnota hebt u herhaaldelijk internationalisering naar voren geschoven als speerpunt. (…) Dat is in tegenspraak met de situatie op het veld. Niet alleen zijn de middelen uitgeput, het blijkt ook dat de procedure eigenlijk niet zo toegankelijk is voor individuele kunstenaars, omdat het is geschreven op maat van verenigingen.”
Katrien Partyka (cd&v)

Wie eerst komt, eerst maalt?

Vanaf 15 oktober 2025 kunnen amateurkunstenaars over heel Vlaanderen opnieuw aanvragen indienen voor initiatieven in 2026, zo valt te lezen op de website van de Vlaamse Overheid. Door de strikte timingregels zullen er echter verschillende aanvragen voor begin 2026 en na oktober 2026 uit de boot vallen. Tussenkomsten moeten immers minstens 90 dagen op voorhand en maximum een jaar op voorhand worden aangevraagd.
Minister Gennez erkent dat de ambities en de beschikbare middelen niet in evenwicht zijn. De minister geeft aan dat er via een herverdeling 158.000 euro extra kon worden toegevoegd, maar de financiële ruimte blijft krap. De minister en haar departement zullen ook de aanvraagprocedure herbekijken: mogelijks komen er meerdere indiendata of wordt het maximale subsidiebedrag van € 20.000 herbekeken zodat meer aanvragers kans maken. 
“Het amateurkunstendecreet stelt een aantal ambities die financieel moeten worden waargemaakt in budgettair sobere tijden."
Caroline Gennez, minister van Cultuur
Katrien Partyka benadrukt dat het cruciaal is om de procedure samen met de sector te evalueren: “Het lijkt me echt wel raadzaam om natuurlijk heel erg rekening te houden met de praktijkervaringen van de mensen op het veld“.
De Federatie en de sector zijn vragende partij om samen met het departement de aanvraagprocedure te evalueren op korte termijn. De belofte om de amateurkunsten internationaal sterker op de kaart te zetten, staat of valt met voldoende middelen en een werkbare procedure. We hopen dat de minister zich inzet om de ambities van het nieuwe decreet alsnog waar te maken zodat lokale groepen en kunstenaars volop hun horizonten kunnen verruimen via deelname aan buitenlandse wedstrijden, festivals, lezingen, stages, conferenties, enz.  

Meer info over de subsidielijn "tussenkomsten in de kosten voor deelname aan een buitenlands initiatief" vind je terug op de website van het departement.