Twee ontwerpdecreten passeren nog de revue

donderdag 14 december 2023

Dossier: Decreet Amateurkunsten

Dossier: Decreet bovenlokale cultuurwerking

Nog even een tandje bijsteken, dacht Minister Jambon. Op 14 december 2023 gaf hij in de Commissie Cultuur zowel toelichting bij het ontwerp van decreet over de bovenlokale cultuurwerking als dat van amateurkunsten. Op de bespreking en hoorzitting is het wachten tot na Nieuwjaar.

Bovenlokale cultuurwerking

Minister van Cultuur, Jan Jambon, hield een stevig tempo aan bij de toelichting van het ontwerpdecreet bovenlokale cultuurwerking. Hij benoemde nogmaals de doelstelling, de krachtlijnen en de verschillende subsidie-instrumenten inclusief startdata. Weinig nieuws onder de zon op dat vlak.

Wel interessant is de motivatie. Waarom werd dit decreet uit 2018 herzien? Er was het voornemen – in het Regeerakkoord – om dit ongeziene decreet ‘snel’ te evalueren. Het evaluatierapport van de administratie vormde het uitgangspunt. De aanbevelingen rond projecten resulteerden in drie bijsturingen:

een extra, laagdrempelige subsidielijn voor kleinschalige bovenlokale projecten
een vereenvoudigde en kortere aanvraagprocedure. Voornamelijk voor de ‘kleine projecten’ van max. 1 jaar tot 25.000 euro subsidie.
een nieuwe invulling van het begrip transversaal samenwerken.

De aanbevelingen voor de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden voor een bovenlokale cultuurwerking (IGS’en) die navolging kregen, zijn:

meer middelen voor de IGS’en – rekening houdend met het effectieve aantal inwoners – en meer verantwoordelijkheid. Zij zullen in de toekomst oordelen over de kleinschalige bovenlokale projecten. Op basis van terreinkennis en aanvoelen van noden. Men krijgt 6 maand zich hierop intern te organiseren.
gelijklopende subsidieperiodes voor bovenlokale cultuur, erfgoed en jeugd.
de verplichting om zich aan te passen aan de regiovorming met behulp van OP/TIL.

Daarnaast laat de heroriëntatie van het Participatiedecreet sporen na in het bovenlokale decreet. “De Vlaamse Regering bevestigt dat ze wil inzetten op de verbreding en verdieping van vrijetijdsparticipatie van alle Vlamingen,” zei minister Jambon. Evengoed kon de financiering van de netwerken vrijetijdsparticipatie stopgezet worden, of overgedragen worden naar een ander beleidsdomein. Deze Regering koos voor overheveling naar een ander Cultuurdecreet: het bovenlokale. Op voorwaarde dat de netwerken niet meer lokaal worden georganiseerd, maar wel op bovenlokale schaal. En enkel onder de vleugels van die IGS’en die al aan cultuur doen en hier zin in hebben. Wat denkt De Federatie hiervan? Door de inkanteling van het decreet lokaal cultuurbeleid, komt eveneens de Brusselse context binnen in dit decreet. Tot slot beïnvloedden ook de herijking van decreten, de regiovorming en vrijwillige fusies van gemeenten dit proces. Zo komt het dat een IGS in de toekomst niet langer uit 4 naburige gemeenten zal bestaan, maar minstens 85.000 inwoners moet tellen. Volgens de minister meteen een garantie op slagkrachtige werkingen. Ook het overleg met tal van actoren uit het culturele veld (zoals OP/TIL, De Federatie en vele anderen) droeg bij aan de totstandkoming van deze evaluatie. De minister dankte hen voor de constructieve betrokkenheid.

Ontwerpdecreet amateurkunsten

Ook het ontwerpdecreet amateurkunsten overloopt minister Jambon in vogelvlucht. Check hier onze eerdere bevindingen toen de ontwerpteksten voor een eerste keer werden goedgekeurd door de Vlaamse Regering in mei 2023.

EK Poetry Slam Leuven Andrew Snowball — (c) Andrew-Snowball

Minister Jambon licht toe dat het nieuwe decreet een volledig herziene versie is van het Amateurkunstendecreet van 2000. Dat was nodig, gezien het sterk gegroeide amateurkunstenveld. Door het ondersteuningsaanbod te diversifiëren wil de minister inspelen op de dynamieken van de meer dan 2 miljoen amateurkunstenaars die Vlaanderen rijk is. Dat betekent dat hij niet alleen de brede basis, maar ook de beoefenaars met hoge artistieke ambities wil ondersteunen.

En ook in deze herziening speelde de herijking van de cultuurdecreten een leidende rol. Ook de nota 'Richtingaanwijzers voor een ambitieus amateurkunstenbeleid' die we samen met de 9 landelijke amateurkunstenorganisaties opstelden, en de conceptnota van N-VA over het nieuwe decreet werkten inspirerend. De minister dankt bovendien de sector voor het constructieve overleg.

Daarnaast benadrukt minister Jambon zijn intentie om met het ontwerpdecreet amateurkunsten de hiaten te dichten die ontstonden na de verschuiving van de provinciale bevoegdheden voor cultuur in 2018. De provincies ondersteunden immers talrijke festivals, concours en initiatieven voor amateurkunstenaars. Een deel van die middelen werd verankerd in innovatieve projecten en een vernieuwend aanbod talentontwikkeling door de landelijke amateurkunstenorganisaties. Ook voorzag het tijdelijke reglement talentontwikkeling dat eind dit jaar afloopt subsidies voor amateurkunstenaars en groepen die aan hun talenten wilden werken. Door in het nieuwe ontwerpdecreet amateurkunsten extra nadruk te leggen op talentontwikkeling, wil minister Jambon aan de resterende noden beantwoorden.

Hoe worden deze intenties en leidende principes vertaald in het decreet? De doelstellingen van het ontwerpdecreet amateurkunsten zijn drieledig:

de bloei van een kwaliteitsvol, dynamisch en divers amateurkunstenlandschap
de samenwerking met de professionele kunsten en het deeltijds kunstonderwijs bevorderen
de internationale uitstraling van de amateurkunsten vergroten

Om die doelen te bereiken voorziet het decreet vijf subsidie-instrumenten. Sommige van deze lijnen zijn een herwerking en uitbreiding van bestaande subsidies, andere zijn volledig nieuw.

Hoe gaat het verder?

Voor beide decreten komt nog een uitvoeringsbesluit. Dit omvat de concrete uitwerking en de te volgen procedures. In januari staat een parlementaire hoorzitting met sprekers uit de sector op de agenda, gevolgd door het debat tussen minister en parlementsleden. We zijn benieuwd naar hun insteken. Uiteraard schuift De Federatie dan graag mee aan tafel als gastspreker.

Op de Ministerraad van 15 december 2023 werden beide uitvoeringsbesluiten al principieel goedgekeurd.

Amateurkunsten

Bovenlokale cultuurwerking

Terug naar overzicht

Elke Verhaeghe Neem contact op met Elke